Tình hình giáo phận Vinh trong hiện nay
Ðường vô xứ Nghệ quanh quanh,
Ðường vô xứ nghệ như tranh họa đồ.
Giáo phận Vinh nằm
trong 3 tỉnh Nghệ An Hà Tĩnh Quảng Bình, phía đông chạy dài
theo dọc bờ biển khoảng 300 km chiều dài, phía tây giáp biên giới
Lào, phía bắc giáp giáo phận Thanh Hoá, phía bắc nam giáp giáo phận
Huế, với dân số hơn 5 triệu trong đó có 417.894 người.
Số giáo dân được rải ra trong 16 hạt với 151 xứ. Nói chung tinh
thần giáo dân rất tốt họ rất trung thành với Giáo Hội quý trọng
các cha, đoàn kết với nhau và siêng năng việc đạo. Các xứ ven
đô hay thành phố cũng có một số tiêu cực như sìke, ma túy, cờ
bạc trong lớp tuổi trẻ nhưng con số rất ít.
Ðời sống kinh tế của giáo dân rất khó khăn vì hầu hết đều
chuyên về nông nghiệp. Nói là sống nông nghiệp nhưng đất đai lại
rất ít và xấu, hằng năm bị thiên tai liên tiếp, cụ thể như vừa
qua cơn bảo số 4 đã cướp đi hàng ngàn héc ta lúa, làm đổ hàng
trăm căn nhà, làm thiệt 4,5 mạng người. Sóng thần tràn vào làm
nhiễm mặn hằng trăm hécta ruộng, phải một thời gian lâu mới phục
hồi được. Vì đời sống không ổn định nên một số di cư vào nam
để lập nghiệp, số khác thì tìm cách ra hải ngoại bằng con đường
xuất khấu lao động. Sự việc đó đã gây không ít xáo trộn cho
công việc mục vụ. Nếu đi vào từng lĩnh vực riêng lại càng gặp
nhiêu khó khăn hơn:
Về việc đào tạo linh mục:
Giáo phận có một Ðại chủng viện VINH THANH (cho 2 giáo phận VINH và
giáo phận THANH HÓA), nơi duy nhất để đón nhận và đào tạo những
người hiến thân phục vụ Chúa và Giáo Hội, và con số chỉ được
18 trong 02 năm, do đó lực lượng trí thức ngày càng giảm dần vì
họ đua nhau tìm ơn gọi ở các Dòng Miền Nam.
Hiện nay cả giáo phận có 2 giám mục đã lớn tuổi, đức cha
Phêrô Gioan Trần Xuân Hạp đã được Toà Thánh chấp cho hưu
dưỡng ngày 11 12 2000 vừa qua số linh mục hiện nay 115
trong đó có 9 linh mục hưu, 6 cha đi du học, 100 cha coi xứ hay làm việc
ở tòa giám mục và Ðại chủng viện.
Trung bình thì mỗi cha chỉ coi 4.500 nhưng thực tế có cha phải coi đến
10,15 ngàn giáo dân. Do sự quá tải đó mà trong công việc lắm lúc
không được trọn vẹn, hơn nữa các linh mục lại chóng hao mòn
sức khỏe vì khí hậu khắc nghiệt và giao thông còn lạc hậu đi lại
rất khó khăn, gắng sức nhiều nên dễ bệnh tật.
Ngoài Ðại chủng viện có hai lớp dự bị nội trú, mỗi lớp có
22 người, lớp ở Tòa giám mục, một ở sở Văn Hạnh Hà Tĩnh.
Sống tập thể và được đào tạo những kiến thức cơ bản về
tôn giáo, nhân bản và tập sống cộng đoàn để sau 02 năm vào
Ðại chủng viện để theo đuổi ơn gọi còn hàng trăm thanh niên đang
độ tuổi, đang phấn đấu ở các đại học các thành phố để
chuẩn bị cho các kỳ tới. Những anh em này thường sống theo từng
nhóm, hằng tuần, hàng tháng gặp gở nhau để giúp nhau chia sẻ Lời
Chúa hoặc đón nhận sự hướng dẫn của các linh mục phụ
trách
riêng anh em sinh viên ở Nghệ An thì mỗi tháng một lần
về tại Tòa giám mục để tĩnh tâm, hội thảo và trao đổi kinh
nghiệm về ơn gọi.
Các Dòng Tu trong Giáo Phận
Trước kia giáo phận còn có dòng Phanxicô và Franciscannes, dòng Kín
Calara, dòng thánh Phaolô, dòng Mến Thánh Giá. Sau khi chia đôi Ðất
Nước tất cả đã vào Nam trừ dòng Mến thánh giá. Cũng nhiều
lần các dòng đó đặt vấn đề trở lại nhưng thời cuộc không cho
phép, thành ra hiện nay giáo phận Vinh chỉ có dòng Mến thánh giá là
dòng duy nhất hợp pháp gồm có 8 cộng đoàn với 143 chị khấn trọn,
77 chị khấn tạm, 19 tập sinh và122 dự tu. Họ thường xuyên được
phân công tác giáo lý dạy giáo lý khai tâm, điều hành các nhà
trẻ mẫu giáo, trong các xứ đạo, hoạt động từ thiện ở các
trạm xá nhà thuốc tình thương
đã đem lại một số hiệu quả
rất tốt trong các hoạt động tông đồ.
Trùng tu các cơ sở của giáo phận như nhà thờ và nhà
trường
Miền Trung là trọng điểm của chiến tranh nên bị phá hoại nhiều,
mặc đầu cuộc chiến đã qua đi trên gần 20 năm nhưng nhiều nơi vẫn
chưa phục hưng được những hậu quả của nó. Hàng năm linh mục
cũng như giáo dân phải dồn sức vào việc tái thiết dần các cơ
sở như nhà thờ, nhà trường, nhà xứ v.v. trong thập niên vừa
qua, toàn giáo phận đã tái thiết và xây dựng mới trên 500 ngôi
thánh đường xứ, họ; một con số kỷ lục mà có lẽ không có
giáo phận nào trên thế giới đạt được, nhưng cũng nhờ sự
tài trợ của các Cơ quan Từ thiện ở Nước Ngoài và lòng hảo
tâm của bà con Ðồng hương, hoặc Việt kiều hải ngoại, cộng với
lòng nhiệt thành của dân chúng địa phương. Ðặc biệt năm vừa
hoàn tất được công trình nhà thờ xứ Cầu Rầm ở trung tâm
thành phố vinh, nơi 30 năm đã không có nhà thờ phượng. Ðây là
kết quả to lớn của sự đấu tranh và đối thoại giữa giáo hội
và Nhà nước.
Biến động Năm Thánh là năm phục hồi sự sống thiêng liêng bằng
tinh thần sám hối và canh tân để mỗi người đều gặp gỡ ÐỨC
KITÔ, Ban Năm Thánh giáo phận đã cố gắng tạo mọi điều kiện cho
các thành phần dân thánh được học hỏi kỹ lưỡng về tinh thần
Năm Thánh bằng cách phổ biến tài liệu tận các gia đình.
Hướng đi tương lai Ban Năm Thánh nhắm đến 2 mặt :
A/ Về mặt lâu dài BAN NĂM THÁNH cố gắng nâng cấp việc học tập
tín, giáo lý cho giới trẻ bằng tổ chức các lớp tập huấn cho 6333
giáo lý viên cho họ có đời sống nội tâm, để họ có thể giúp
các em học và sống giáo lý thực sự. Riêng giới trẻ để các em
có tinh thần thi đua học tập, các cuộc thi cấp Họ, Xứ, Hạt, đều
có phần thưởng cho những em đạt điểm cao. Nhờ phong trào học
giáo lý và các cuộc giao lưu Xứ Hạt, cũng hạn chế được
rất nhiều tệ nạn trong giới trẻ hiện nay.
B/ Trước mắt BAN NĂM THÁNH lo lắng cho các thành phần được thật
sự Ý THỨC NĂM THÁNH bằng cách tổ chức các cuộc tĩnh tâm
tháng có chất lượng hơn ở các hạt cho các Linh Mục. Các tuần
tĩnh tâm, hội thảo, hành hương cho giáo dân theo từng giới, từng
xứ, họ hoặc từng nhóm riêng biệt như người tàn tật, lớp sinh
viên, cụ thể hè vừa qua đã có 350 sinh viên ở các trường đaị
học về hành hương tại nhà thờ chính toà. Có mười đại biểu
sinh viên các giáo phận bạn cũng tham dự. Giáo phận đã mừng
Ngày Cao Ðiểm Năm Thánh vào đúng lễ Thánh Thể với một cuộc
rước Thánh Thể trọng thể và Chầu Ðền tạ suốt đêm - thu hút
trên 10 vạn người tín hữu. Cho đến nay đã có trên 50 vạn lượt
người về hành hương.
Trên đây là một vài nét sơ lược về tình hình giáo phận Vinh
trong năm Thánh 2000 Kính xin Quý Cha, quý tu sĩ nam nữ và mọi người
cầu nguyện cho giáo phận VINH một giáo phận đông thứ 3 sau Xuân
Lộc và Sàigòn, lại còn phải chịu nhiều thử thách.
Vinh Ngày 15-12-2000
Xuân Nhân |