Lễ nhậm chức Giám Quản Tông Tòa Hà Nội của Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt

"Tất Cả Là Vì Anh Chị Em"

Theo sắc lệnh bổ nhiệm, Toà Thánh "từng tìm mọi cách để có thể bổ nhiệm được một vị Mục Tử xứng đáng như vị Tổng Giám mục chính tòa cho Tổng Giáo Phận Hà Nội", nhưng vì những lý do khác nhau nên cuối cùng, ngày 11 tháng 10 năm 2002, trong lần gặp gỡ thường niên với chính phủ Việt nam tại Hà Nội, Đức ông Celestino Migliore trưởng phái đoàn Tòa Thánh đã công bố giải pháp chọn Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt, Giám Mục Lạng Sơn-Cao Bằng làm Giám Quản Tông Toà "sede plena et ad nutum Sanctae Sedis" tổng Giáo Phận Hà Nội. Việc thu xếp theo giáo luật này được hai điều lợi:

1. Tôn trọng cá nhân và tuổi tác của Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng

2. Đáp ứng nhu cầu mục vụ cấp thiết của một tổng giáo phận gồm 300.000 giáo dân đang cần một vị chủ chăn trẻ trung và có khả năng để chu toàn.

Sau khi giải pháp được đưa ra, dư luận có xôn xao như vẫn thường thấy trước bất cứ giải pháp mới lạ nào. Nhưng chỉ trong vòng 6 tháng, giải pháp đã được chính phủ Việt Nam và các đương sự liên hệ nhanh chóng đón nhận với tất cả tinh thần trách nhiệm và hợp tác.

Vì thế, ngày 15 tháng 4 năm 2003, Đức Hồng Y CRESCENZIO SEPE, Tổng Trưởng Bộ Truyền Giảng Đức Tin cho các Dân Tộc được Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II uỷ quyền, đã công bố Sắc Lệnh Bổ Nhiệm Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt, Giám Mục Lạng Sơn-Cao Bằng làm Giám Quản Tông Toà Tổng Giáo Phận Hà Nội. Kèm với Sắc Lệnh Bổ Nhiệm, Đức Hồng Y Tổng Trưởng còn gởi cho Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng, Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hoà, chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam và Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt mỗi người một lá thư riêng để cắt nghĩa việc bổ nhiệm này cũng như ấn định quyền hạn giữa Đức Hồng Y Tổng Giám Mục Tổng Giáo Phận Hà Nội và Đức Giám Quản Tông Toà Tổng Giáo Phận và Trưởng Giáo Tỉnh Hà Nội.

Theo Giáo Luật khoản 134 triệt 3 "Trong phạm vị quyền hành pháp, điều gì luật quy gán cho các Giám Mục Giáo Phận thì chỉ được ám chỉ cho thẩm quyền của Giám Mục Giáo Phận và những người được đồng hóa theo điều 381, triệt 2, chứ không được áp dụng cho Tổng Đại Diện hay đại diện Giám Mục, trừ khi có ủy nhiệm đặc biệt". Qui chiếu theo luật trên, trong thư của Đức Hồng Y Tổng Trưởng khi Bộ bổ nhiệm Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt làm Giám Quản Tông Toà "sede plena et ad nutum Sanctae Sedis" qui định là "Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng, vẫn giữ tước hiệu Tổng Giám Mục Giáo Phận Hà Nội và Tổng Giám mục trưởng Giáo Tỉnh này, nhưng không thể hành xử các thẩm quyền do hai tước vị này nữa, còn Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt thì sẽ có mọi quyền hạn của Đấng Bản Quyền Tổng Giáo Phận Hà Nội và của Tổng Giám Mục trưởng Giáo Tỉnh này".

Sau khi nhận được Sắc Lệnh Bổ Nhiệm và Thư giải thích của Rôma, Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng đã thu xếp mọi thủ tục nhanh chóng hết sức có thể để trao quyền cho Đức Cha Giuse Ngô Quang Kiệt.

Sáng ngày 07/5/2003, phái đoàn Tổng Giáo Phận Hà Nội gồm 4 Linh Mục đã lên Lạng Sơn để đón Đức Cha Tân Giám Quản của mình. Lạng Sơn cũng cử ba Linh Mục (nửa số Linh Mục đang hoạt động trong Giáo Phận) và 27 giáo dân tháp tùng phái đoàn. Rời Lạng Sơn lúc 9 giờ sáng, phái đoàn đến Toà Tổng Giám Mục Hà Nội lúc 11 giờ 25 và được toàn thể các Linh Mục và một số tu sĩ nam nữ hân hoan đón chào.

Sau khi chào thăm Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng và Đức Cha phụ tá, Phaolô Lê Đắc Trọng, Đức Cha Lạng Sơn lại được vinh dự đón tiếp Đức Cha chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa từ Nha Trang ra để cùng với các Đức Cha thuộc Giáo Tỉnh Hà Nội tham dự buổi lễ có tính lịch sử này.

Thánh lễ nhậm chức của Đức Cha Tân Giám Quản diễn ra lúc 6 giờ chiều ngày Thứ Tư, 7 tháng 05 năm 2003 tại nhà thờ Chính Toà Hà Nội. Trong thánh lễ ngoài sự hiện diện của Đức Hồng Y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng, Đức Cha phụ tá Tổng Giáo Phận Hà Nội Phaolô Lê Đắc Trọng còn có:

Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hoà, Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
Đức Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang, Giám Mục Thái Bình.
Đức Cha Phaolô Cao Đình Thuyên, Giám Mục Vinh-Thanh.
Đức Cha Giuse Nguyễn Văn Yến, Giám Mục Phát Diệm.
Đức Cha Giuse Nguyễn Quang Tuyến, Giám Mục Bắc Ninh.
Đức Cha Giuse Hoàng văn Tiệm, Giám Mục Bùi Chu.
Đức Cha Giuse Vũ văn Thiên, Giám Mục Hải Phòng.
Cha Giám Quản Giuse Nguyễn Thái Hà, giáo phận Hưng Hoá.

Cùng với Đức Cha Lạng Sơn, tổng cộng là 10 vị Giám Mục, một Linh Mục Tổng Đại Diện cùng với tất cả các linh mục thuộc Tổng Giáo Phận Hà Nội, một số Linh Mục thuộc các địa phận khác và một số Bề Trên dòng tu nam nữ, các Đại Chủng Sinh đang theo học tại Đại Chủng Viện Hà Nội và các nam nữ tu sĩ trong cũng như ngoài Tổng Giáo Phận.

Đoàn đồng tế được rước từ nhà nguyện toà Tổng Giám Mục sang Nhà Thờ Lớn. Tới cửa Nhà Thờ, Đức Hồng Y đã chờ sẵn để trao hôn bình an và quyền cai quản Nhà Thờ cho Đức Cha Tân Giám Quản. Sau khi đoàn chủ tế yên vị trên cung thánh, mọi người nghe đọc Sắc Lệnh Bổ Nhiệm và Thư Giải Thích của Đức Hồng Y Tổng Trưởng Bộ Truyền Giảng Tin Mừng cho các Dân Tộc, CRESCENZIO SEPE. Tiếp theo đó, Đức Hồng Y Tổng Giám Mục và Trưởng Giáo Tỉnh Hà Nội ngỏ lời khuyến khích mọi thành phần trong Giáo Tỉnh vâng phục và cộng tác với Đức Cha Tân Giám Quản để mưu cầu lợi ích thiêng liêng cho Giáo Phận. Ngài cũng cám ơn Đức Cha Tân Giám Quản đã can đảm gánh vác nhiệm vụ tế nhị và khó khăn này, đồng thời hứa sẽ hết lòng cộng tác với Ngài trong mọi việc.

Cuối cùng Đức Hồng Y dẫn Đức Cha Tân Giám Quản đến Toà mới, dành riêng cho Đức Giám Quản, phía bên phải cung thánh như dấu chỉ hoàn toàn vâng phục ý muốn của Toà Thánh trong khiêm tốn và yêu thương.

Tiếp đến, Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hoà, nhân danh các Đức Giám Mục Việt Nam chân thành cám ơn Đức Hồng Y trước những đóng góp lớn lao của Người cho Giáo Hội Việt Nam nói chung và Giáo Tỉnh Hà Nội nói riêng. Đức Cha chủ tịch cũng đại diện Hội Đồng Giám Mục Việt Nam trân trọng chào mừng Đức Cha Tân Giám Quản và bày tỏ niềm hãnh diện vì một thành viên trẻ trung trong ban Thường Vụ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã được Đức Thánh Cha tín nhiệm trao ban chức vụ này.

Thánh lễ do Đức Cha Tân Giám Quản bắt đầu trong bầu khí trang nghiêm và thánh thiện. Trong phần giảng lễ, Đức Cha chủ tịch nói về sức sống của Giáo Hội sau khi Chúa Phục Sinh nêu cao việc Chúa Quan Phòng có những phương cách riêng để biến một hoàn cảnh bất lợi thành một cơ hội thuận tiện cho việc truyền đạo, Ngài kêu gọi mọi người nhận ra thánh ý của Chúa qua việc bổ nhiệm này và đáp lại Thánh ý ấy trong tâm tình biết ơn và vâng phục.

Sau bài giảng, Đức Cha Tân Giám Quản công khai long trọng tuyên xưng niềm tin của mình vào tất cả những gì Hội Thánh truyền dậy và sẽ cố gắng hết sức để bảo vệ niềm tin chân truyền ấy.

Trước khi ban phép lành cuối lễ, Đức Cha phụ tá Tổng Giáo Phận Hà Nội Phaolô Lê Đắc Trọng đã đại diện mọi người trong Tổng Giáo Phận giới thiệu với Đức Cha Tân Giám Quản những nét đặc thù của Tổng Giáo Phận Hà Nội: Một Giáo Phận nằm giữa vùng đất giầu truyền thống lịch sử, kiên cường trong Đức Tin, nồng nàn trong Đức Ai; Một Giáo Phận đứng trước bao thăng trầm của lịch sử, niềm hi vọng vẫn thắm xanh như những cánh đồng lúa bạt ngàn, lòng cậy trông vẫn mãnh liệt nước sông Hồng cuộn chảy trong những mùa lũ lớn.

Đáp lời Đức Cha phụ tá, Đức Cha Tân Giám Quản trước hết chân thành tri ân Đức Hồng Y đã làm mọi cách để thực hiện ý muốn của Toà Thánh và nhất là đã để lại cho mọi người một tấm gương hi sinh, vâng phục cao vời. Ngài cũng xin Đức Hồng Y giúp đỡ, cố vấn cho mình trong những ngày đầu tiên đầy bỡ ngỡ này.

Sau đó, Đức Cha Tân Giám Quản cũng hết lòng cảm tạ các Đức Cha, đặc biệt là Đức Cha chủ tịch HĐGMVN mà sự hiện diện đã nói lên cách đặc biệt tinh thần hiệp thông trong Giáo Hội và tình huynh đệ chân thành của hàng Giáo Phẩm Việt Nam.

Đức Cha Tân Giám Quản cũng cám ơn Đức Cha Phụ Tá và linh mục đoàn của Tổng Giáo Phận Hà Nội. Những đóng góp quí giá của mọi người cho Giáo Phận và cho dịp lễ này đã nói lên sự đồng tâm nhất trí trong tinh thần phục vụ vì lợi ích chung.

Cuối cùng là những lời tâm sự tha thiết với cộng đoàn dân Chúa trong Tổng Giáo Phận :

Đức Cha Tân Giám Quản Hà Nội Giuse Ngô Quang Kiệt nói:

"Thưa Anh Chị Em,

Tất cả những gì đang diễn ra hôm nay là vì Anh Chị Em. Tất cả chúng tôi, Đức Hồng Y, quí Đức Cha, Quí Cha có mặt ở đây là vì Anh Chị Em. Tất cả những lo lắng sắp xếp của Toà Thánh là vì Anh Chị Em. Đức Kitô, Đấng đã đến để cho đoàn chiên được sống và sống dồi dào, Đấng đã hiến mạng sống vì đoàn chiên, đã sai chúng tôi đến để phục vụ Anh Chị Em. Anh Chị Em là Hội Thánh. Anh Chị Em là đối tượng phục vụ của Hội Thánh. Anh Chị Em là con đường của Hội Thánh.

Tôi xin được gởi lời chào đầu tiên rất thân ái đến tất cả Anh Chị Em.

Xin cám ơn sự cộng tác của Anh Chị Em. Xin cám ơn sự cảm thông của Anh Chị Em. Xin cám ơn lời cầu nguyện của Anh Chị em. Tất cả là vì Anh Chị Em."

Ghi chú:

* Đức Ông Celestino Migliore nay là Tổng Giám Mục Đại Diện Thường Trực tại Liên Hiệp Quốc ở Nữu Ước- Hoa Kỳ, thay thế Tổng Giám Mục Renato Raffaele Martino được bổ nhiệm làm Chủ Tịch Hội Đồng Tòa Thánh Công Lý và Hòa Bình.

Ngọc Loan
VietCatholic News