Người Bạn cùng làng quê

Câu ngạn ngữ tôi thuộc nằm lòng từ khi còn ngồi ở ghế trường tiểu học miền quê cách đây hơn bốn chục năm: "Học thầy không tầy học bạn", luôn là lời nhắc nhở tôi nghĩ đến tình bạn đồng lứa tuổi, cùng học chung trường, chung lớp, cùng chơi thân, cùng đi chung một con đường, cùng làm việc với nhau...

Nhờ bạn, mà có thể biết thêm, hiểu rộng ra những chi tiết mới lạ trong đời sống. Qua sự giúp đỡ của bạn, có thể giải quyết vượt qua được những khó khăn khúc mắc đang đè nặng tâm tư của cuộc sống. Với Bạn, có thể tìm lại được niềm vui phấn khởi, nhất là khi Bạn có niềm vui mừng cùng chia sẻ với.

Bạn tôi, cha Vũ duy Thống đang có niềm vui mừng và cũng muốn chia sẻ điều đó với anh em bạn bè và dân làng.

Tình đồng hương.

Cha Thống với tôi sinh trưởng trong cùng một làng quê ngoài miền Bắc Việt nam, làng Cao Mộc. Nếu lần cho đến ngọn nguồn, chắc là chúng tôi còn có họ hàng với nhau nữa. Nhưng yếu tố đưa hai chúng tôi gần nhau hơn là tình bạn bè cùng trang lứa ngày xưa cùng học một trường và nay cùng theo đuổi con đường làm sứ giả cho Tin Mừng trong hội thánh Chúa Kitô.

Tuy sinh trong cùng một làng xã và có bà con với nhau, nhưng chúng tôi từ khi sinh ra cho tới năm lên 12 tuổi mới biết nhau. Vì gia đình chúng tôi, cả làng chúng tôi sau năm 1954 di cư sống tản mát xa nhau ở khắp mọi miền quê hương đất nước, mỗi gia đình sống ở một phương trời.

Năm lên 12 tuổi, Thống và tôi không hẹn nhau, nhưng cùng xin vào học ở chủng viện Long Xuyên. Vì chúng tôi muốn đi tu làm linh mục. Và rồi vài năm sau đó, Thống không thích cảnh sống ở chủng viện Long Xuyên nữa và xin về nhà học tu nơi khác...

Tôi nhớ Thống là người có tâm tính thẳng thắn, ăn nói bộc trực và có óc khôi hài ý nhị. Thống lại có dáng bộ nhanh nhẹn và giọng nói hồn nhiên của một diễn viên thoại kịch. Tôi còn nhớ, hồi mới vào chủng viện, các đội lớp thường thay phiên nhau làm kịch ca hát, để cho bọn trẻ chúng tôi quên cảnh nhớ nhà. Thống thường diễn xuất trên sân khấu trong đủ mọi vai chính, vai phụ. Thoại kich, mà anh diễn, tôi nhớ mãi là vở «Bói ra ma quét nhà ra rác»

Thống được Trời ban cho trí khôn sáng dạ. Nếu tôi cần hai giờ để học thuộc và hiểu một bài, Thống chỉ cần khoảng trên dưới một phần tư thời giờ như thế thôi. Cũng về môn học, tôi còn nhớ, Cha giáo Nguyễn Toàn Thư, đã qua đời cách đây hơn ba năm rồi, khi chấm bài, thường khen bài của Thống: Viết trôi chảy, khúc chiết có bố cục rõ ràng và có nội dung hay!

Về tài biến báo và tinh nghịch dí dỏm của Thống, có lẽ không mấy ai hơn anh được. Ngay từ khi còn niên thiếu, như Thống viết trong tập Kỷ Yếu Khai Phá 1999 nơi trang 106: «...Tôi vì say xe nên chẳng dám ăn uống gì. Ðành mệt mã theo chân người khác vẩn vơ nhìn khách qua lại, nhất là nhìn theo những chú nhỏ gánh cả một chùm chim sẻ chiên vàng chạy rao bán ngang dọc mà thèm. Giá không say xe ông sẽ ăn cả một tá!...»

Từ đó, mỗi lần có dịp ngang qua bắc Mỹ Thuận, tôi vẫn thích dừng lại một chút, không phải vì say xe nữa, nhưng vì thích nhìn lại những chùm chim sẻ chiên vàng chĩu đầy kỷ niệm. Rồi tủm tỉm cười một mình: Giá ông trẻ lại như xưa, ông sẽ ăn cả một tá!' (Vũ duy Thống, Ông sẽ ăn cả một tá.)

Theo tiếng gọi

Từ mười sáu năm nay, cha Thống là linh mục trong vườn nho của Chúa. Ðó là niềm mơ ước mong mỏi của Cha Thống từ hồi còn niên thiếu. Cha Thống vì có trí khôn sáng dạ hơn người, nên được giao cho nhiệm vụ dạy học ở chủng viện, rồi được chọn đi du học bên Âu Châu.

Khi xưa cha đã học để thành linh mục, giờ đây cha cùng đồng hành hướng dẫn những anh em muốn dấn thân làm linh mục. Một việc làm trí thức và có ý nghĩa đạo đức tình người sâu xa!

Rồi bây giờ Cha Thống được tuyển chọn làm giám mục như Cha viết báo tin cho bạn bè: «Cách đây 16 năm, vì Tình yêu thúc đẩy em đã đem thân dấn vào đời linh mục. Tưởng là đã ổn. Nay do Tình Yêu Chúa Kitô thúc bách và cũng vì anh em thúc giục, em phải đi thêm bước nữa: nhận làm Giám mục phụ tá Giáo phận Tp. HCM.»

Tôi vui mừng và hãnh diện vì bạn tôi, vì người đồng hương cùng làng quê và vì người bà con họ hàng của tôi, được tuyển chọn làm người kế vị các Thánh Tông Ðồ trong Hội Thánh Chúa Kitô.

Tôi tin bạn tôi với trí khôn sáng dạ, với bề rộng kiến thức học hỏi bên Âu châu và với khả năng biến báo nhậy bén cùng với kinh nghiệm thực tiễn trong cuộc sống đường đời, chắc chắn sẽ làm nhiệm vụ kế vị các Thánh Tông Ðồ phục vụ Hội Thánh và xã hội con người chu đáo đến nơi đến chốn tốt đẹp.

Lời gây niềm phấn khởi

Dẫu thế, bạn tôi và tôi, chúng tôi, dù là linh mục hay giám mục, cũng vẫn là con người với thất tình, với những sở trường và sở đoản, với khả năng hạn hẹp và với những bất thường của tâm sinh lý. Vì thế tránh sao khỏi những lúc gặp thất bại, thất vọng nản chí, không phải chỉ đối với con người cùng chung sống, không phải chỉ với hoàn cảnh trái nghịch, nhưng có khi cả với chính Hội Thánh, mà chúng tôi đang dấn thân cho, đang mang trái tim, tâm trí cùng sức lực thời giờ ra xây dựng và có khi ngay cả với chính bản thân mình nữa'

Những lúc như thế phải sống làm sao? Tôi cũng không biết thế nào là phương pháp hay và hữu hiệu nữa! Nhưng tôi thường nhớ lại lời Cha Linh hướng Bùi Tuần năm xưa nói với chúng tôi: «Bầu nhiệt huyết thuở ban đầu quan trọng và cần thiết cho sự dấn thân!»

Lời khuyên nhủ này hằng theo sát đời tôi, nhất là những khi tôi gặp cảnh thất vọng chán nản. Những lúc như thế, tôi lần mò tìm lại lời đã gây hứng khởi, gây bầu nhiệt huyết cho tôi ngày chịu chức linh mục.

Bây giờ Bạn tôi là Giám Mục, là người có sứ vụ loan truyền và bảo vệ gìn giữ Ðức Tin vào Thiên Chúa và gây niềm vui mừng hy vọng cho mọi người, thiết tưởng ông cần đến lời gây hứng khởi, gây bầu nhiệt huyết nhiều hơn tôi nhiều.

Lời, như Ðức Cha Thống đã chon: «Tình Yêu Chúa Kitô thúc bách chúng tôi» (2 Cor 4,15) không chỉ là khẩu hiệu của một Giám mục theo thông lệ, nhưng đó là phương châm sống và làm việc của ông: Một giám mục muốn sống gần dân, muốn dấn thân cho Tin Mừng tình yêu nước Thiên Chúa với con người ngày hôm nay trên trần gian này.

Dẫu vậy, theo tôi, một Lời, có sức mạnh như dòng điện luân chuyển năng lượng làm cháy sáng bóng đèn điện, nó như dòng điện làm bếp nóng đỏ để nấu chín rau cá, cơm canh...

Lời này là tiếng nói tâm tình nhắn nhủ và nhắc nhở, hâm nóng làm mới lại bầu nhiệt huyết thuở ban đầu ngày lãnh nhận sứ vụ làm nhân chứng cho Tin Mừng của Chúa:

«Timôthêô yêu quý, cha nhắc con phải khơi dậy đặc sủng của Thiên Chúa, đặc sủng con đã lãnh nhận ngày cha đặt tay truyền chức cho con. Vì Thiên Chúa không ban cho chúng ta một Thần Khí làm cho trở nên nhút nhát, nhưng là một Thần Khí khiến chúng ta được đầy sức mạnh, tình yêu mến và lòng biết tự chủ.

Vậy con đừng hổ thẹn vì phải làm chứng cho Chúa, cũng đừng hổ thẹn vì cha là một tù nhân của Chúa; nhưng dựa vào sức mạnh của Thiên Chúa, con hãy trung thành đồng lao cộng khổ để loan báo Tin Mừng. Người đã cứu độ và kêu gọi chúng ta vào dân thánh của Người, không phải vì công kia việc nọ chúng ta đã làm, nhưng là do kế hoạch và ân sủng của Người.

Cha xác tín Thiên Chúa đã đặt cha làm người rao giảng Tin Mừng, làm Tông Ðồ và thầy dạy. Chính vì thế mà cha phải chịu đựng đau khổ, nhưng cha không hổ thẹn, vì cha biết cha tin vào ai, và xác tín rằng Người có đủ quyền năng bảo toàn giáo lý đã được giao phó cho cha.

Với niềm Tin và lòng Mến yêu của một người được kết hợp với Ðức Giêsu Kitô, con hãy lấy làm mẫu mực những lời lành mạnh con đã nghe cha giảng dạy. Giáo lý tốt đẹp đã trao phó cho con, con hãy ân cần bảo toàn, nhờ có Thánh Thần ngự trong chúng ta.» (2 Tm 1,6-13)

Thân tình thầy trò hơn, đạo đức hơn và nhân bản hơn Lời nhắn nhủ này của Thánh Phaolô để lại cho môn đệ mình và chúng ta ngày nay, có lẽ không còn lời nào hơn nữa!

Lời tâm tình gây hứng khởi ngày lãnh nhận nhiệm vụ tông đồ cũng là Lời củng cố làm sống lại bầu nhiệt huyết thuở ban đầu cho Bạn Giám Mục tôi và cho tôi trong chặng đường dài đời phục vụ dấn thân.

Niềm hân hoan

Xin chúc mừng Bạn tôi ngày thụ phong chức Giám mục.

Xin chúc mừng Bà Cố và anh em cùng họ hàng thân quyến tân Giám Mục Giuse Vũ duy Thống.

Xin chúc mừng Ðức Cha nghĩa phụ Gioan Baotixita Bùi Tuần và toàn thể anh em Linh mục, Nữ tu trong linh tông gia đình Cha già Cố Phêrô Vĩnh, làng Cao Mộc.

Xin đốt nén hương lòng muôn đời ghi nhớ công ơn Cha chính Thái, người đã suốt cuộc đời, cho đến giọt máu cuối cùng hy sinh chịu chết vì đức tin, xây dựng nước Tình Yêu Thiên Chúa cho con người trong làng xứ Cao Mộc khi xưa ngoài miền Bắc Việt nam. Công lao, thịnh đức và giọt máu hy sinh của Ngài đổ ra như phân bón, như nước tưới gội cho những hạt giống ơn Kêu Gọi, sẵn sàng dấn thân cho nước Tình Yêu của Chúa triển nở tới mùa bội thu, mà hôm nay có được một giám mục, mười nữ tu và mười linh mục xuất thân từ làng Cao Mộc.

Chúng tôi, dân làng Cao Mộc và bạn bè cùng lớp Khai Phá ngày xưa, hân hoan đón nhận tin mừng tân Giám Mục Vũ duy Thống cùng chia sẻ với. Và chúng tôi cũng cùng chia sẻ với Ðức Cha trong tình liên đới và lời cầu nguyện cho nhau.

Ðức quốc mùa Kiết Hạ 2001
Lm. Nguyễn ngọc Long.