Tin vui hơn bất ngờ

Sáng nay, tôi nhận được email chính thức báo tin Vũ Duy Thống được Toà Thánh bổ nhiệm làm giám mục phụ tá giáo phận thành phố Hồ Chí Minh. Một người bạn có thời ngồi chung lớp tại Chủng Viện Têrêsa Long xuyên làm Giám mục, không làm tôi ngạc nhiên chút nào.

Không ngạc nhiên không phải vì Vũ Duy Thống đã du học Paris là tất nhiên làm Giám mục. Không ngạc nhiên vì tin Vũ Duy Thống làm Giám mục đã lan tràn từ rất lâu rồi, có khi cả lúc chưa sang Pháp du học nữa. Có lúc có tin Vũ Duy Thống làm Giám mục Hải Phòng, gần đây thì nói Vũ Duy Thống sẽ làm GM phụ tá Sài gòn. Trong gần tháng nay, sau khi phái đoàn Toà Thánh đi VN trở về, tin Vũ Duy Thống làm GM đã đồn đãi khắp nơi.

Trong giới Long xuyên, đặc biệt lớp Khai Phá thì tin đó hầu như chắc chắn. Trần Năng Thể Paris sai con trai mang Mũ Gậy về VN tặng tân Giám mục chưa công bố. Vũ Xuân Huyên đã giât chuông email từ mấy tuần nay và đã viết một bài dài về tân Giám Mục có cả khẩu hiệu Giám mục đàng hoàng. Nguyễn Ngọc Long kê khai lý lịch người đồng hương Cao Mộc của mình. Không khí đón chào tân Giám mục trong lớp của anh em Khai phá bên Mỹ rất là nhôn nhịp, phấn khởi. Thi Sĩ Bùi Nho tận xứ Căng Gu ru chào mừng tân giám mục bằng một bài thơ rất 'mùi'. Tình nghĩa anh em trong lớp sao mà dào dạt.

Vì thế khi nhận 'thiệp hồng' báo tin của chính Vũ Duy Thống gửi cho anh em Khai Phá sáng nay, thì tôi không ngạc nhiên chút nào.

Không ngạc nhiên vì tin Vũ Duy Thống được chính thức công bố làm Giám mục phụ tá, nhưng rất ngạc nhiên thích thú vì mấy dòng của ngài in trong 'thiệp'. Tôi xin phép trích:

"...Cách đây 16 năm, vì Tình Yêu thúc đẩy, em đã đem thân dấn vào đời linh mục. Tưởng là đã ổn. Nay do Tình Yêu Chúa Kitô thúc bách và cũng vì anh em Khai Phá thúc giục, em phải đi thêm bước nữa: nhận làm Giám mục Phụ tá Giáo phận Tp. HCM..."

Ðây là một thứ thư anh em nội bộ. Nhưng trong cương vị giám mục thì ngài biết không có gì là tư riêng, khi viết thiệp báo tin như thế. Lời lẽ chân thành nhẹ nhàng, pha chút khôi hài dí dỏm chơi chữ, cho tôi cái cảm giác dễ chịu tâm đắc. Không biết có vị giám mục VN nào dám viết những viết những lời thư báo tin như thế không, dù cho ngay chính trong vòng bạn bè thân thích của mình. Phải chăng có chút âm vang của những ngày Khai Phá Ðệ Tam? Theo tôi, hơn là một thứ khôi hài chơi chữ, Vũ Duy Thống đã bắt mạch được cái "hot seat", vị trí rất bén nhậy của thành phố Hồ Chí minh hôm nay và sẵn sàng lên đường với chút tâm tình khai phá (xin viết thường).

Giáo Phận Thành Phố Hồ Chí Minh hôm nay, cũng như Sàigòn thửa nào, luôn luôn có nhiều vấn đề nóng bỏng. Dù hôm nay, không phải là thủ đô của Việt Nam, nhưng Sàigòn là thành phố lớn về nhiều phương diện. Dân đông và giàu cũng như số người nghèo túng vô gia cư của các vùng quê xa xôi hẻo lành đổ về thành phố tìm cơ hội, không ai rõ là bao nhiêu, ngay cả chính công an khu vực. Thành phố nhộn nhịp thâu đêm không vì mức độ phát triển cao của thành phố, nhưng đa phấn là sự tấp nập mua gánh bán bưng của người dân lao động vật lộn với chén cơm để sống sót qua ngày ! Trình độ dân trí cao, trong đạo cũng như ngoài đời. Hình như giáo phận nào dòng tu nào trong nước, cũng đều có trụ sở ở Sàigòn. Không biết ai có thể biết chính xác có bao nhiêu linh mục tu sĩ vùng Sàigòn đã và đang du học hải ngoại? Nhưng con số này chắc khá đông. Ðông nhân sự, giàu trí thức cũng là vấn đề để suy nghĩ. Người ta, trong nước và hải ngoại đặt rất nhiều - hay quá nhiều - kỳ vọng vào các vị giám mục của thành phố này. Cái gì người ta cũng muốn các ngài lên tiếng, chuyện gì cũng muốn các ngài phải có bày tỏ lập trường. Người bênh kẻ chống.

Thành phố lớn nhất nước này, hôm nay phải đối diện với bao nhiêu chuyện thường ngày mà trước đây chưa thấy có hay chưa lên đến mức độ đáng quan tâm: những dấu hiệu tiêu cực của chủ nghĩa tiêu thụ đang lớn mạnh y như các nước Âu Mỹ. Những tệ nạn xã hội khác lan tràn bùng lên chẳng thua gì ở các lân bang Bangkok, Manila... Ơn gọi tu trì sa sút. Nhiều vị bề trên các dòng tu đã phát chiều hướng này rồi. Thái độ thờ ơ với nhà thờ, chống báng giáo hội manh nha. Xì ke ma tuý khắp nơi ở mức độ lớn., có khi mạnh hơn cả các nước đã phát triển. Thành phố Hồ Chí Minh đang là thànhh phố của xã hội tiêu thụ. Những gì sẩy ra nơi các xã hội tiêu thụ khác đang lan tràn mạnh ở Sàigòn. Ngành du lịch làm cho mức độ toàn cầu hoá các hiện tượng xã hội lan tràn nhanh hơn. Người Việt trong nước đi du lịch Âu Mỹ nhiều hơn xưa và du khách ngoại quốc hay Việt kiều lui tới Saigòn đông hơn trướ.

Tân Giám Mục Vũ Duy Thống chắc chắn cảm thấy những thay đổi lớn trong giáo phận mà ngài đã sống hơn phần tư thế kỷ qua. Chắc ngài cũng không mơ hồ gì về cái 'hot seat' mà ngài sắp bước vào. Cái 'hot' của cả đời cả đạo. Trong bối cảnh đó mà ngài vẫn giữ được sự thanh thản khôi hài là một đặc tính rất cần. Tôi nhớ câu nói rất đơn sơ của Ðức Hồng Y Basil Hume, OSB, tổng giám mục Westminster London mới qua đời cách đây mấy năm: "Laugh at yourselves and life is much easier". Câu nói có vẻ diễu cợt của vị Hồng Y rất được quý mến này của Nước Anh có sức mạnh giải quyết nhiều khó khăn. Và tôi xin gửi tân giám mục Vũ câu nói bình dân này như món quà nhỏ cho vấn đề lớn của ngài.

Lm Paul Huỳnh Chánh,
London ngày 14/07/01