Ngày 07 tháng 2

Bl. Pope Pius IX (Giovanni Maria Mastai-Ferretti)
(1792-1878)

Ðức Pius IX tên thật là Gioan Maria Mastai Ferretti sinh ngày 12 tháng 5 năm 1792 tại Senegalia thuộc tỉnh Ancona (miền trung-đông nước Ý) là con thứ 9 của ông bà Gerolamo Ferretti và Caterina Solazzi, một gia đình quí phái và có những truyền thống công giáo sâu xa. Sức khỏe yếu kém, nhưng sau đã hoàn toàn bình phục. Học sinh của trường Piarist College tại Volterra năm 1802. 

Vì quyết định làm linh mục, Gioan đi Roma để có thể theo ơn gọi. Kiến thức về thần học không được sâu xa, nhưng tỏ ra có một khuynh hướng riêng về mục vụ. Năm 1819, Gioan được thụ phong linh mục, rồi vào trường ngoại giao Tòa Thánh và được gửi đi tập sự tại Chili năm 1823.

Khi trở về Roma, Cha Gioan được bổ nhiệm làm Tổng Giám Mục Spoleto năm 1827, rồi năm 1832, thăng Tổng Giám Mục giáo phận Imola. Tại đây ngài phải đối phó với những khuynh hướng chống giáo sĩ và nghịch Giáo hội. Tuy còn trẻ tuổi, Ðức Cha Mastai được thăng Hồng Y năm 1840. Trong chức vụ này, ngài tỏ ra là một người có khuynh hướng ôn hòa; nhờ vậy, ngài là một người trung gian giảng hòa giữa các khuynh hướng đối chọi nhau.

Tháng 6 năm 1846, Ðức Hồng Y Mastai Ferretti được bầu làm Giáo Hoàng thứ 255 của Giáo Hội,  nhận tên hiệu là PIUS IX. Lễ khai mạc sứ vụ mục tử vào ngày 21 tháng 6 năm 1846. Những hành động đầu tiên của Triều Giáo Hoàng của Ðức Pius IX là việc cải tổ hàng giáo sĩ và đời sống các tu sĩ và tổ chức lại đường lối ngoại giao của Tòa Thánh. Trong những năm kế tiếp, Ðức Pius IX quan tâm rất nhiều đến việc phát triển công việc truyền giáo.

Nói đến Ðức Pius IX, mọi người đều nhớ đến những công việc lớn lao sau đây: 

Từ năm 1849, ngài đã thăm dò ý kiến của hàng Giám Mục. Ngày 08 tháng 12 năm 1849, ngài cho công bố tông chiếu "Ineffabilis Deus" về tín điều Ðức Trinh Nữ Maria vô nhiễm sinh. Ngày 08 tháng 12 năm 1864, thông điệp "Quanta Cura" gởi đến các Giám Mục bản Syllabus, tóm tắt 80 "điều sai lầm trong thời đại ta". Syllabus gây nên nhiều tranh luận. Thực sự Syllabus không chứa đựng những mới lạ. Ðây chỉ là "bản kê khai" 80 mệnh đề (propositiones) trích lại các văn kiện đã có trước đó, nhằm lên án một số trong các tự do của thời mới, có thể gây hại cho đức tin và luân lý. 

Và sau cùng, ngày 29 tháng 6 năm 1868, ngài ban hành tông chiếu "Aeterni Patris Unigenitus" chính thức triệu tập Công Đồng Chung Vatican I. Công đồng được khai mạc ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội ngày 08 tháng 12 năm 1869, nhưng bị gián đoạn năm sau 1870, vì những biến cố chính trị xẩy ra: Thành Roma bị chiếm. Dù sao, Công đồng Vatican I đã đi đến việc công bố hiến chế "Pastor Aeternus" về về Ơn bất khả ngộ của Giáo Hoàng. Đức Thánh Cha có quyền trực tiếp và tối cao trong Giáo Hội trong các vấn đề thuộc tín lý, luân lý, kỷ luật và cai trị Hội Thánh. Trong chương IV có câu: Các phán quyết "từ trên ngai - ex cathedra" của Đức Giáo Hoàng về các vấn đề về tín lý và luân lý "không thể sai lầm được" và do đó "tự chúng (chứ không phải do sự đồng ý của Giáo Hội) không có thể sửa đổi được.

Sau vụ chiếm thành Roma (1870), Ðức Pius IX như bị tù trong Vatican. Trong thời kỳ này, lòng sùng kính đối với Mẹ Thiên Chúa, sự tín nhiệm vào Chúa Quan phòng, việc mất thế quyền... là những cơ hội Chúa gửi đến, để khám phá ra sự tự do thiêng liêng bên trong. Dù có những phê phán khác nhau về ngài, Ðức Pio IX luôn luôn giữ được danh dự này, danh dự mà ngài thật xứng đáng: đó là danh dự được là "người đích thực của Thiên Chúa".

Với sự can đãm và bình tĩnh, nhẫn nhục trước những đau khổ ấy, Đức Pius IX được cả thế giới Công Giáo trọng kính và yêu mến. Ngài qua đời ngày 07 tháng 2 năm 1878, thọ 86 tuổi, sau 31 năm 7 tháng ở ngôi Giáo Hoàng. Triều đại lâu nhất sau thánh Phêrô và được mai táng trong VCTĐ Thánh Laurence tại Rome. Lần cải táng trong tiến trình phong Chân Phước cho ngài, người ta phát hiện thi hài của ngài còn nguyên vẹn.

Với cái chết của Ðức Pio IX, Giáo hội chú ý lo lắng đời sống tôn giáo và tính cách mục vụ hơn là về đường lối ngoại giao, chính trị. Theo giáo sư Roger Aubert và Giacomo Martina, hai học giả về Triều Giáo Hoàng của Ðức Pio IX, thì lòng sùng đạo bình dân được phát triển hơn, con đường tu đức linh mục được canh tân hơn.

Hồ sơ phong Chân Phước cho ngài được khởi sự ngày 07 tháng 2 năm 1901gặp nhiều trắc trở, khó khăn và kéo dài cho đến ngày 06 tháng 7 năm 1985. Phép lạ liên quan đến việc chữa lành cho một nữ tu người Pháp do sự cầu bầu của Đấng Đáng Kính Giáo Hoàng Pius IX được hội đồng Y Khoa giám định ngày 15 tháng 1 năm 1985 và đi đến kết luận tháng 12 năm 1999 là không thể cắt nghĩa được. Đức Giáo Hoàng John Paul II đã tôn phong Chân Phước cho Đấng Đáng Kính Pius IX ngày 03 tháng 9 năm 2000 tại quảng trường Thánh Phêrô.

(Nhóm Tinh Thần trích "Lịch Sử Giáo Hội Công Giáo" của Lm Bùi Đức Sinh, OP và nhuận chính lại theo Patron Saints, Vatican online và Santi-Beati-Testimoni)