Ngày 15 Tháng 3
St. Clement Mary Hofbauer
(1751-1820)
Nhìn vào đời
sống của thánh Clement Hofbauer, chúng ta có thể học
từ nơi đó: một ước mơ thành hiện thực, sự cầu
nguyện và phục vụ, sự kiên trì trong đời sống Ki-tô
hữu, nên thánh trong từng cảnh ngộ mỗi ngày và sử
dụng từng khoảnh khắc cho có ý nghĩa. Thánh Clement không
phải là một vị thánh hay làm phép lạ hay là một nhà
thần bí, nhưng ngài là một tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế
thánh thiện và vĩ đại, phục vụ dân Chúa hết khả
năng mình.
John Dvorák chào đời ngày Lễ Thánh Tê-pha-nô,
26 tháng 12 năm 1751 tại Tasswitz, Moravia. Ngài là con
thứ chín trong một gia đình 12 anh chị em, mẹ là bà
Mary và cha là ông Phao-lô Hofbauer. Được rửa tội sau
khi sinh một ngày, ngài được đặt tên là Hansl
(Gio-an). Ngài mang tên ấy hơn hai mươi năm, cho tới khi
bước vào đời sống khổ tu với cái tên Clement.
Karl,
anh trai của Hansl gia nhập đội kỵ binh Hungary chống
lại quân Thổ. Dù chưa đủ tuổi, Hansl cũng muốn khoác
đồng phục xanh dương viền bạc, đội mũ lưỡi trai
nỉ màu nâu viền đỏ như anh. Nhưng cậu còn nhìn về
một hướng khác. Khi giúp lễ cậu tưởng tượng mình
là linh mục đang đứng ở bàn thờ, trang trọng trong
bộ áo lễ, hướng dẫn đông đảo giáo dân thờ phượng
và cầu nguyện với Chúa.
Cuối
cùng thì sứ vụ linh mục đã thắng sự nghiệp quân
đội, nhưng xuất thân từ một gia đình nghèo, Hansl khó
có cơ hội vào chủng viện hay một dòng tu. Hansl
bắt đầu học tiếng La-tinh ở nhà xứ. Cha xứ là
một linh mục già tốt bụng, nhận ra hạt giống ơn
gọi nơi cậu bé nhà Hofbauer. Hằng ngày thầy trò già
trẻ gặp nhau để học tiếng La-tinh. Đó là bước đầu
tiên trên con đường dài tiến tới chức linh mục.
Giai đoạn học hành này chấm dứt đột ngột với cái
chết của vị mục tử, lúc Hansl mới 14 tuổi. Cha xứ
mới không có giờ giúp cậu học tiếng La-tinh.
Không
thể tiếp tục học làm linh mục, Hansl phải học một
nghề. Năm 1767, cậu học việc ở một hiệu bánh. Năm
1770, Hansl đến làm bánh tại tu viện Premonstratensian
của các tu sĩ dòng thánh Norbert (còn gọi là dòng Kinh
Sĩ Trắng) ở Kloster Bruck. Vào lúc ấy, hậu quả
chiến tranh và đói kém đang kéo nhiều kẻ đói khát,
vô gia cư đến tu viện xin giúp đỡ. Hofbauer làm việc
ngày đêm để cung cấp lương thực cho đám dân nghèo
đến gõ cửa tu viện. Khi mà con đường linh mục vẫn
bế tắc thì đây lại là cơ hội để Hofbauer cộng tác
vào công việc cung cấp cơm bánh cho dân Chúa.
Vào
năm 1771, chuyến đi Ý đưa Hofbauer tới Tivoli. Ngài
quyết định trở thành một nhà tu khổ hạnh ở Đền
thờ Đức Bà Quintiliolo và xin giám mục địa phương
một nơi trú ngụ. Đây là thời điểm Hansl Hofbauer
nhận cái tên Clement Mary: Clement là giám mục Ancyra ở
châu Á và Đức Ma-ri-a Mẹ chúng ta. Như một ẩn sĩ,
Clement cầu nguyện cho chính mình và cho mọi người trên
thế giới quên cầu nguyện. Ngài làm việc tại đền
và giúp đỡ khách đến hành hương. Chưa được 6 tháng
thì ngài từ giã Quintiliolo. Ngài ra đi không phải vì
muốn tìm sự thoải mái hơn. Ngài vẫn nhận thấy nhu
cầu nguyện ngắm của dân Chúa và công việc ở đền
là tốt lành, nhưng ngài thao thức về con đường linh
mục vẫn còn tăm tối.
Clement
trở lại tu viện các Kinh Sĩ Trắng ở Kloster Bruck để
làm bánh và lại bắt đầu học tiếng La-tinh. Dù đã
hoàn tất chương trình triết năm 1776, ngài không thể
tiến xa hơn. Hoàng đế không cho phép tu viện nhận
một tập sinh nào. Thế là một lần nữa, Clement lại
phải tìm đường khác tiến đến chức linh mục.
Ngài
trở về quê, sống như một nhà tu khổ hạnh, ẩn
dật tại Muehlfraun trong 2 năm, buộc mình trong chay trường
nhiệm nhặt, thực hành khổ chế và cầu nguyện lâu
giờ trong đêm. Vì sự nài nỉ của mẹ, ngài rời nơi
ẩn dật, một lần nữa trở về với nghề làm bánh.
Ngài làm việc tại một hiệu bánh danh tiếng ở
Vienna, và tại đây, ngài gặp được hai mệnh phụ đã
giúp đỡ ngài nhiều nhất.
29
tuổi, sau khi đã làm thợ bánh ở 3 nơi, làm ẩn sĩ
ở 2 nơi, Clement mới bước chân vào được Đại học
Vienna. Kể từ khi nhà nước đóng cửa tất cả các
chủng viện, các ứng sinh linh mục đều phải học
tại các đại học do nhà nước kiểm soát. Clement
thất vọng vì sách vở tràn ngập chủ nghĩa duy lý, đầy
những quan điểm và giáo huấn chặt chẽ dựa trên đầu
óc con người. Một cách dũng cảm, ngài tiếp tục đi
tìm chân lý của niềm tin và theo đuổi ước mơ làm
linh mục.
Trong
cuộc hành hương năm 1784, Clement và bạn đồng hành
của ngài là Thaddeus Huebl quyết định vào một dòng
tu. Hai chủng sinh được nhận vào nhà tập Dòng Chúa
Cứu Thế tại San Giuliano, Ý. Ngày lễ thánh Giu-se
19/3/1785, Clement Hofbauer và Thaddeus Huebl trở thành tu sĩ
Dòng Chúa Cứu Thế, tuyên thệ sống khó nghèo, khiết
tịnh và vâng phục. Mười ngày sau, họ được trao
sứ vụ linh mục tại Vương cung thánh đường Alatri.
Một
tháng sau lễ thụ phong, hai cha Dòng Chúa Cứu Thế người
nước ngoài này được Cha Bề Trên Tổng Quyền De
Paola mời đến. Họ được lệnh vượt qua dãy Alps,
trở về quê hương để lập Dòng tại Bắc Âu. Đây là
công việc khó khăn và bất thường đối với hai linh
mục mới vừa chịu chức. Theo thánh An-phong, hội dòng
mà vượt ra khỏi dãy Alps là bằng chứng chắc chắn
rằng Dòng Chúa Cứu Thế sẽ tồn tại cho đến ngày
tận thế. Còn đối với thánh Clement, đó là ước mơ
thành sự thật.
Tình
hình chính trị không cho phép Clement tiếp tục ở lại
trên quê hương mình. Hoàng đế nước Áo đóng cửa hơn
1000 tu viện và các nhà tu kín, không cho phép nhận tu sĩ
mới để lập thêm nhà. Thấy thế, hai tu sĩ Chúa Cứu
Thế đi qua Ba-lan. Tháng 2 năm 1787, họ đến Warsaw, thành
phố 124.000 dân. Dù có đến 160 nhà thờ với hơn 20 tu
viện nam nữ, nhưng nói một cách chung chung thì nó là
một thành phố vô thần. Dân chúng nghèo và thất
học, nhà cửa của họ cần sửa chữa. Nhiều người
Công giáo đã chuyển qua Hội Tam Điểm. Những giáo dân
và linh mục đạo đức và trung thành chịu nhiều đau
khổ. Trong 20 năm, thánh Clement và cộng đoàn Dòng Chúa
Cứu Thế nhỏ bé của ngài đã chia sẻ những đau
khổ này với Chúa và với các tín hữu Ba-lan.
Khi
Clement đến vào năm 1787, Ba-lan đang ở vào thời chính
trị vô cùng rối ren. Vua Stanislaus II thực tế chỉ là
bù nhìn trong tay Nữ hoàng Catherine II của Nga. Trước
đó, năm 1772, đã xảy ra việc Áo, Nga, Phổ chia nhau
Ba-lan lần đầu tiên. Việc chia cắt tương tự như
thế lại xảy ra một lần nữa vào năm 1793, rồi lần
thứ ba vào năm 1795. Napoleon và đội quân chinh phục hùng
mạnh đi khắp châu Âu càng làm tình hình chính trị thêm
căng thẳng. Hai mươi mốt năm Clement ở Warsaw là thời
gian hòa bình không dễ có.
Trong
hành trình đi đến Ba-lan, hai linh mục Dòng Chúa Cứu
Thế có thêm Peter (nay gọi là Emmanuel) Kunzmann, một
bạn làm bánh đã từng đồng hành với Hansl trong một
cuộc hành hương. Đây là vị tu huynh đầu tiên không
phải là người Ý. Họ cùng nhau đến Warsaw không một
xu dính túi. Clement có 3 đồng bạc cuối cùng thì đã
cho các kẻ ăn xin dọc đường. Họ gặp vị đại
diện các tông đồ: Tổng giám mục Saluzzo, người giao
cho họ trông coi nhà thờ St. Benno's để phục vụ giáo
dân Warsaw nói tiếng Đức. Học ngôn ngữ mới, các tu
sĩ Dòng Chúa Cứu Thế bắt đầu mở rộng công việc
tông đồ trong vùng St. Benno's.
Mỗi
khi Clement thấy một trẻ đường phố thì ngài mang
về nhà xứ, tắm rửa, cho ăn uống, dạy nghề và hướng
dẫn nó sống đời Ki-tô hữu. Đến khi chúng tăng lên
quá nhiều, nhà xứ không còn đủ chỗ chứa, Clement
mở ra Mái Ấm Chúa Hài Đồng. Nuôi
trẻ ăn, cho chúng mặc, ngài phải thường xuyên đi xin
mà không ngượng ngùng. Có lần đến một tiệm bánh
để mua bánh mì, ngài biết tiệm đang trong tình trạng
thiếu thợ. Thế là Clement trổ hết tài nghệ của mình
cả ngày tại máng nhào bột và lò nướng bánh. Nhờ
vậy ngài có bánh cho trẻ ngày hôm đó và cho nhiều ngày
tới nữa.
Một
trường hợp khác, chuyện kể lại rằng ngài đến
một quán rượu trong vùng để xin. Khi Clement mở lời
xin giúp đỡ, một trong những người khách khinh miệt
tạt bia vào mặt Clement. Chùi bia trên mặt, ngài đáp:
"Đó là phần của tôi, bây giờ anh có gì cho các
con trai tôi không?". Những người trong quán rượu
sửng sờ kinh ngạc vì câu trả lời như Đức Ki-tô
ấy. Họ đã cho Clement hơn 100 xu bạc.
Ngày
các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế mở cửa lại nhà thờ,
họ dạy dỗ cho những băng ghế trống ! Có nhiều
chuyện đã làm dân chúng xa Chúa, và họ cũng khó mà
đặt niềm tin vào mấy ông linh mục nước ngoài !
Phải mất vài năm các tu sĩ mới chiếm được con tim
của giáo dân. St. Benno's trở nên một trung tâm nhộn
nhịp của Giáo hội Công giáo tại Warsaw.
Năm
1791, bốn năm sau khi các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế đến,
mái ấm của trẻ em đã thành một trường tư. Một trường
nội trú cũng được mở ra cho các thiếu nữ do một
số mệnh phụ quý phái Warsaw trực tiếp chăm sóc. Số
trẻ mồ côi đến ngày càng đông. Tiền bạc để
trung tâm hoạt động được một số ân nhân thường
xuyên và nhiều người khác giúp đỡ bằng đủ mọi cách,
nhưng thánh Clement vẫn phải đi xin hết nhà này sang nhà
khác, tìm miếng ăn cho trẻ mồ côi.
Trong
nhà thờ, Clement cùng với 5 linh mục và 3 thầy trợ sĩ
bắt đầu phổ biến lòng sùng kính Đức Mẹ Hằng
Cứu Giúp. Thay vì chỉ có lễ sáng hàng ngày, họ có
một chương trình phủ kín cả ngày, trong cả năm. Hàng
ngày bạn có thể đến St. Benno's và biết chắc rằng
mình sẽ được nghe 5 bài giảng bằng cả hai thứ
tiếng Đức và Ba-lan. Có 3 thánh lễ cử hành long
trọng, giờ kính Đức Trinh Nữ Ma-ri-a Đầy Ơn Phúc,
giờ Chầu Thánh Thể, đi Đàng Thánh Giá, Kinh chiều, các
giờ cầu nguyện và các giờ đọc kinh. Có linh mục
sẵn sàng giải tội bất cứ lúc nào, ngày cũng như đêm.
Đến
năm 1800, người ta đã có thể thấy được sự tăng
trưởng của cả nhà thờ lẫn cộng đoàn Dòng Chúa
Cứu Thế. Năm 1787 có 2 ngàn người rước lễ thì nay
đã lên đến hơn 100 ngàn. Số người phục vụ ở St.
Benno's đã tăng lên 21 linh mục và 7 tu huynh. Lại còn có
5 tập sinh và 4 đệ tử người Ba-lan nữa.
Tất
cả mọi công việc đều được làm trong tình trạng
thiếu điều kiện. Đất nước Ba-lan chia ba khiến hao
tổn xương máu trầm trọng. Kosciusco, nhà chiến đấu
vĩ đại cho tự do của Ba-lan cũng có những lúc thắng
thế, nhưng dân chúng thì chẳng thể nào cầm cự nổi
trước đông đảo quân ngoại quốc xâm lăng. Chiến
tranh đến với Warsaw vào những ngày tuần thánh năm
1794. Các tu sĩ và tất cả cư dân trong thành phố
sống sót qua cơn nguy biến kéo dài. Ba quả bom rơi xuyên
qua mái nhà thờ nhưng không nổ. Trước những trận
giao tranh, thánh Clement và anh em kêu gọi hòa bình. Điều
này chỉ làm tăng thêm tiếng la ó thề chống lại các
tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế vốn đã bị dán nhãn hiệu là
bọn phản bội.
Hầu
như ngay từ đầu, họ đã bị tấn công từ hai mặt.
Về chính trị, họ là người nước ngoài. Họ đã có
thể hòa mình với dân chúng, làm việc tông đồ, từ
thiện, mục vụ. Họ đã có thể chăm sóc hàng trăm
trẻ mồ côi, dâng hàng ngàn thánh lễ, mang hàng ngàn
người đến gần Chúa hơn, nhưng các tu sĩ Dòng Chúa
Cứu Thế người Đức vẫn là người nước ngoài
trong một quốc gia thường xuyên có chiến tranh.
Sự
tấn công ở mặt thứ hai còn đau đớn hơn cả mặt
thứ nhất. Đó là sự tấn công của những người
bỏ Giáo Hội gia nhập Hội Tam Điểm. Họ họp lại thành
những nhóm bí mật chống lại người Công giáo, làm
hại các linh mục, đóng cửa nhà thờ khiến cho việc
thờ phượng công khai chấm dứt. Các
tu sĩ luôn phải ở trong tư thế phòng thủ. Kẻ thù rình
ném đá hay phang gậy vào họ. Người ta đặt một
miếng thịt ở cửa tu viện như thông điệp báo tử.
Có ai đó gởi cho các cha một cái đùi súc vật. Bốn
linh mục bị đầu độc bằng thịt tẩm ptomaine. Đó là
bi kịch khủng khiếp mà thánh Clement phải chịu đựng.
Ngài thấy số anh em chùn bước nhiều hơn là vững
tin. Chúa quan phòng ! Chẳng bao lâu sau tai nạn xảy ra,
lại có bốn người mới gia nhập cộng đoàn. Nhưng
Clement chẳng bao giờ quên những anh em đã bị hại.
Cái
chết của cha Thaddeus Huebl, người bạn thân cùng lớp,
còn làm thánh Clement choáng váng hơn. Người ta giả
vờ mời cha Huebl đến thăm một bệnh nhân. Vài giờ
sau, ngài bị ném ra khỏi cỗ xe ngựa đang chạy nhanh
sau khi đã bị đánh đập tả tơi. Vài ngày sau đó, ngài
qua đời. Clement vô cùng đau đớn nhìn bạn ra đi. Bây
giờ ngài sẽ phải đi một mình. Bị
công kích liên tục, các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế trở
thành đề tài cho những trò cười trong nhà hát. Các
linh mục Ba-lan không làm việc chung nữa. Sau 20 năm xây
đắp niềm tin cho dân chúng ở Warsaw, họ bị rình
rập, quấy rối, tấn công. Năm 1806, luật cấm các cha
xứ không được phép mời Dòng Chúa Cứu Thế đến
giảng tại xứ mình được thông qua. Luật này theo sau
một khoản luật khác còn giới hạn hơn nữa: không
được giảng dạy và giải tội tại St. Beno's.
Thánh
Clement phản đối những phán quyết như thế trực
tiếp với vua nước Đức đang cai trị Ba-lan. Dù biết
những điều tốt đẹp Dòng Chúa Cứu Thế đang làm nhưng
ông không đủ sức mạnh để chận lại ý muốn của
nhiều người thuộc các nhóm Tam Điểm và Jacobin. Họ
muốn trục xuất Dòng Chúa Cứu Thế khỏi Ba-lan. Lệnh
trục xuất được đóng ấn vào ngày 9 tháng 6 năm
1808. Mười một ngày sau, nhà thờ St. Beno's đóng cửa,
40 tu sĩ bị giam. Họ sống bốn tuần trong tù rồi được
lệnh trở về quê quán.
Tháng
9 năm 1808, sau khi bị đuổi khỏi Ba-lan, thánh Clement đến
Vienna. Ngài lưu lại đây gần 13 năm, cho đến khi qua
đời. Vào năm 1809, khi quân của Napoleon tấn công
Vienna, Clement đang làm tuyên úy cho một bệnh viện chăm
sóc nhiều thương binh. Thấy Clement có lòng nhiệt thành,
Đức Tổng giám mục nhờ ngài coi sóc thêm một nhà
thờ nhỏ của người Ý ở Vienna. Ngài ở lại đó 4 năm
cho tới khi được bổ nhiệm làm tuyên úy cho các nữ
tu dòng Ursuline vào tháng 7 năm 1813.
Phục
vụ cho hạnh phúc thiêng liêng của các nữ tu và tín
hữu lui tới nhà nguyện của họ, sự thánh thiện
thực sự của Clement càng tăng tiến: tôn kính Chúa trên
bàn thờ, nói những lời dân chúng cần nghe trên tòa
giảng. Ngài giáo huấn để họ thấy tội lỗi của mình,
nhận ra lòng nhân hậu của Thiên Chúa và sống theo ý
Người. Nếu Clement là sư tử trên tòa giảng thì trong
tòa giải tội ngài hiền hòa như chiên. Ngài lắng nghe
tội lỗi của hối nhân, khuyến khích họ, xin Chúa ban
ơn cho họ và chúc họ ra đi bình an.
Vào
đầu thế kỷ 19, Vienna là trung tâm văn hóa lớn của
châu Âu. Clement vui lòng mất thì giờ với sinh viên và
giới trí thức. Họ đến nhà ngài, cá nhân hay nhóm,
trò chuyện, cơm nước chung với nhau. Họ tham khảo ý
kiến ngài. Sau này, nhiều người trong số họ trở thành
tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế. Ngài mang nhiều người giàu
có và nghệ sĩ về với Giáo hội, trong số đó có
Frederik và Dorothy von Schlegel (cô là con gái Mendelssohn,
người đi tiên phong trong trường phái lãng mạn);
nghệ sĩ Frederick von Klinkowstroem; Joseph von Pilat, bí thư
của Metternich; Frederick Zachary Werner sau này chịu chức
linh mục và trở thành một nhà giảng thuyết lừng
danh và Frederik von Held sẽ là tu sĩ Dòng Chúa Cứu
Thế, sau này mang nhà dòng đi đến tận Ai-len.
Ở
Vienna, một lần nữa Hofbauer bị tấn công. Ngài bị
cấm giảng dạy, bị đe dọa trục xuất. Hoàng đế Áo
quốc Franz sẽ ký lệnh này, nhưng khi ấy ông đang du hành
Rô-ma. Ông yết kiến Giáo hoàng Pi-ô VII. Tại đây, ông
biết những việc làm của Hofbauer được đánh giá cao
như thế nào. Ông cũng thấy rằng phải tưởng thưởng
cho những năm tháng phục vụ tận tụy của ngài bằng
cách cho phép ngài đặt nền tảng cho Dòng Chúa Cứu
Thế ở Áo.
Vậy
là thay vì lệnh trục xuất, Hofbauer lại được yết
kiến hoàng đế Franz. Kế hoạch nhanh chóng được hình
thành. Một nhà thờ được chọn và tu sửa để trở
thành tu viện Dòng Chúa Cứu Thế đầu tiên tại Áo.
Nhưng sự khởi đầu ấy đã không có Clement. Ngài lâm
bệnh vào đầu tháng 3 năm 1820 và qua đời ngày 15 tháng 3 năm 1820 tại Vienna, Austria. Như Mô-sê trong lịch sử Do-thái, ông đã đưa
dân đến đất hứa nhưng chính mình lại không còn
sống để vào. Thánh Clement chết mãn nguyện biết
rằng ước mơ thứ hai của ngài đã thành hiện thực.
Thánh
Clement Hofbauer được Đức Giáo hoàng Leo XIII tôn phong
Chân Phúc ngày 29 tháng 3 năm 1888, và Đức Thánh Giáo hoàng Pius X
ghi tên ngài vào sổ bộ các
thánh Giáo Hội Công giáo ngày 20 tháng 5 năm 1909 và tuyên
phong cho ngài danh hiệu "Tông
Đồ và là Đấng Bảo Trợ thành Vienna" năm 1914. Ngày nay, hơn
150 năm sau khi ngài qua đời, lễ thánh Clement hàng năm
được dân chúng Vienna tổ chức rất long trọng. Trên
thế giới nay đã có 6000 linh mục và tu huynh khoác áo
Dòng Chúa Cứu Thế như thánh Clement.
Điều
gì đã khiến Clement Hofbauer thành một vị thánh? Ngài
không làm phép lạ lóa mắt chúng ta, cũng không xuất
thần, thị kiến khiến chúng ta kính nể. Hơn thế, ngài
lại còn có khuyết điểm: một người Đức dễ nổi
nóng, dễ cộc cằn. Tuy vậy, nếu lưu lại với ngài
ít giờ, chúng ta sẽ nhận ra nơi ngài một lòng tin
mạnh mẽ khác thường, sự điềm tĩnh bình an lạ lùng,
một người có thể làm việc không mệt mõi vì các
linh hồn.
Giản
đơn chính là nét đặc biệt trong sự thánh thiện
của Clement. Khi thánh ý Chúa đến, ngài đón nhận và
làm tất cả mọi điều tốt lành có thể làm. Ngài
sống thanh khiết và hết lòng phục vụ cho vinh quang
Thiên Chúa và lôi kéo những người khác đến thờ phượng
Người. Với một đường lối đơn giản để nên thánh,
thánh Clement là gương mẫu cho tất cả chúng ta.
(Trích tư liệu Dòng Chúa Cứu Thế VN online)
(Nhóm Tinh Thần nhuận chính lại theo Patron Saint và
Santi-Beati-Testimoni)
|