Ngày 12 tháng 11

St. Didacus Alcala 
(San Diego of Alcala)
(1400-1463)

Thánh Didacus là một bằng chứng sống động của Thiên Chúa khi Ngài "chọn những gì là điên dại trong thế gian để làm xấu hổ những người khôn ngoan; những gì là yếu đuối để làm xấu hổ kẻ hùng mạnh" (1 Cor. 1:27).

Thánh nhân sinh năm 1400 trong gia đình nghèo nàn ở một tỉnh nhỏ thuộc giáo phận Seville, Tây Ban Nha. Didacus được cha mẹ đồng ý cho sống với một vị ẩn tu ở thành phố gần đó. Mặc dù còn trẻ, nhưng ngài đã cố bắt chước sự khắc khổ và lòng đạo hạnh của vị ẩn tu này. Họ trồng trọt và làm những dụng cụ bằng gỗ để mưu sinh.

Vài năm sau, ngài bị gọi trở về nhà nhưng sau đó không lâu, ngài gia nhập tu viện Phanxicô ở Arrizafa làm trợ sĩ. Sau khi khấn trọn, Didacus tình nguyện đi truyền giáo ở quần đảo Canary, và hăng say hoạt động, đem nhiều người về với Chúa. Dù là một trợ sĩ, nhưng ngài được chọn làm bề trên cả một tu viện chính ở quần đảo, là tu viện Fuerteventura. Sau đó bốn năm, ngài được gọi về Tây Ban Nha và sống trong nhiều tu viện gần Seville.

Vào năm 1450, nhiều tu sĩ Dòng Phanxicô quy tụ về Rôma để cử mừng năm thánh và dự lễ phong thánh cho Thánh Bernardine ở Siena. Didacus cũng đến đó và ngài phải ở lại Rôma ba tháng để chăm sóc các tu sĩ dòng lâm bệnh nặng. Sau khi trở về Tây Ban Nha, ngài dành trọn thời giờ để theo đuổi đời sống chiêm niệm.

Vào năm 1463, ngài lâm trọng bệnh khi ở Alcala, và trong lúc hấp hối, Didacus nhìn vào thánh giá và nói: "Ôi mảnh gỗ trung tín, ôi đáng quý thay những cây đinh! Bây được sinh ra với một gánh nặng thật ngọt ngào, vì bây xứng đáng được đỡ lấy Ðức Kitô, là Thiên Chúa của thiên đàng" (Marion A. Habig, O.F.M., The Franciscan Book of Saints, t. 834) Ngài qua đời ngày 12 tháng 11 năm 1463 tại Alcala, Castile, Spain.

Dân chúng tuôn đến tu viện để kính viếng linh cữu của đấng thánh trước khi được chôn táng trong nghĩa trang chung của tu viện. Trong lễ an táng, mọi người đều ngạc nhiên vì thấy thi hài hoàn toàn mềm mại và tỏa hương thơm thánh thiện. Tình trạng này lại được ghi nhận một lần nữa khi thi hài được cải lên theo ơn soi sáng của vị bảo trợ tu viện sau đó năm ngày. 

Vì sự lạ hiển nhiên xảy ra 6 tháng sau khi thánh nhân qua đời, nên thi hài đã được cải lên và phát hiện vẫn không hề hư nát nên đã được đặt vào một hòm gỗ và trưng bày cho mọi người đến kính viếng. Trong thời gian này, bàn tay phải của thi hài đấng thánh được lấy đi và được đặt vào một bình đựng khác để cho một bệnh xá mà khi trước thánh nhân vẫn thường đến chăm sóc các bệnh nhân ở đó với một tấm lòng hy sinh tận tụy.

Vua xứ Castile là Don Enrique IV đích thân cùng toàn thể triều đình hành hương kính viếng đền thánh với nghi thức trang trọng. Kết quả là cánh tay đau nhức của đức vua và miệng công chúa Don Juana đang bị một chứng bệnh kỳ lạ đều được chữa lành. Đức vua liền cho xây một đài vị nguy nga tại nơi trước kia thánh Didacus đã sống ở Proteria. 

Có lẻ một phép lạ thường được kể lại nhất là phép lạ mà thánh Didacus đã thực hiện năm 1562.Thi hài của ngài được đưa ra khỏi hòm và cung nghinh đến gường của hoàng tử Don Carlos con vua Philip II. Lập tức sức khỏe của hoàng tử đã được bình phục một cách thần kỳ. Ngay sau khi phép lạ xảy ra, với sự chấp thuận của Đức Giám Mục, Hoàng Ðế Philip II cùng nhiều vị cao cấp trong đạo ngoài đời, toàn thể dòng Phanxicô đã đã khẩn khoản thỉnh xin Đức Thánh Cha tôn phong hiển thánh cho người tu sĩ hèn mọn. Nhiều phép lạ qua sự cầu nguyện của ngài khi còn sống cũng như sau khi chết được Giáo Hội công nhận. Đức Giáo Hoàng Sixtus V, vốn cũng là một tu sĩ dòng Thánh Phanxicô, đã chủ tọa một nghi lễ tôn phong hiển thánh cho tu sĩ Didacus ngày 02 tháng 7 năm 1588.

Ngoại trừ một số phần của thi hài được lấy để làm thánh tích, phần thân mình của thánh nhân được mặc tu phục dòng Phanxicô bằng kim tuyến quý báu và được đặt trong tình trạng bất hoại tại vương cung thánh đường thứ hai (Santa e Insigne Magistral) của tổng giáo phận Alcala de Henares. Hòm đựng xác thánh nhân là quà tặng của hoàng gia nước nước Áo, có liên hệ với nhiều vua chúa Tây Ban Nha. Hòm được làm bằng gỗ, bên ngoài được bọc bằng kim loại quý hiếm nên phần nhiều đã bị đánh cắp trong thời kỳ có cuộc chiến tranh giành độc lập năm 1808 và trong cuộc chiến tranh giải phóng gần đây. Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 500 năm dịp thánh nhân qua đời, hòm đựng lại được làm lại và tôn tạo theo đúng nghệ thuật ban đầu.

Trong thời gian dòng thánh Phanxicô thiết lập các khu vực truyền giáo khắp miền Tây Hoa Kỳ, họ đã đặt các cơ sở ấy dưới sự bảo trợ của các đấng thánh trong Dòng; khu vực truyền giáo được đặt dưới sự bảo trợ của thánh Didacus Alcala là miền San Diego thuộc tiểu bang California.

Thi hài thánh Didacus đã có lần bị đánh cắp vì mục tiêu chính trị (gồm cả những vụ bách hại thật tàn ác và cay nghiệt) và đã được khiêng trong một cuộc rước phạm thánh, giữa những lời tục tiểu và chế giễu. Sau đó thi hài đấng thánh bị vứt bỏ trong một nguyện đường tại một khu nghĩa trang, người ta đã tìm lại được và trả về cho nhà thờ, nơi trưng bày tôn kính thi hài đã từng là chỗ cư ngụ của một linh hồn đấng thánh cho xứng đáng.

(Trích Gương Thánh Nhân - ns Người Tín Hữu online & Nhóm Tinh Thần nhuận chính lại theo Patron Saints, Santi-Beati-Testimoni và "The Incorruptibles" của Joan Carroll Cruz / Matthias Ngọc Đính, CMC chuyển ngữ)