Ngày 30 tháng 9

St. Francis of Borgia
(1510-1572)

Thánh Phanxicô Borgia là một “khuôn mặt lớn” của xứ Tây Ban Nha vào thế kỷ 16. Người đã từng giữ chức vụ Phó vương xứ Catalogne và là một nhà cai trị rất tài ba.

Sinh ngày 28 tháng 10 năm 1510 tại Gandia, Valencia nước Tây Ban Nha trong gia đình quí phái. Trong anh em người có một linh mục, một Tổng Giám Mục và hai Hồng Y và hai nữ tu viện trưởng. Lúc nhỏ làm cận vệ cho hoàng gia, lớn lên học triết và văn chương ở Saragosse với cậu Tổng Giám Mục. Được chọn làm hầu cận cho hoàng đế Charles-Quint. Năm 1529, người kết bạn với Eleanor de Castro trong hạnh phúc và sinh hạ được 8 người con.

Năm 1539, người dự cơn hấp hối của hoàng hậu Isabelle và rất xúc động. Chính người đưa thi thể của hoàng hậu về chôn tại Grenade; theo thủ tục trước khi hạ huyệt 16 ngày sau khi chết, người có phận sự phải kiểm lại thi hài đã bắt đầu thối nát của hoàng hậu xin đẹp. Cảnh tượng ấy đã làm cho người xao xuyến đến tột độ, cùng với những buồn khác là nguyên do của cuộc trở lại chớp nhoáng và đặc biệt.

Sau khi vợ qua đời năm 1546, Phanxicô một hôm đã có một cuộc đàm đạo thống thiết với tượng chuộc tội và quyết định tận hiến cuộc đời cho Chúa. Thánh nhân bắt đầu liên lạc với thánh Ignatius Loyola đang đặt nền tảng dòng Tên ở Tây Ban Nha.Theo lời khuyên của Ignatius, người lập đại học Gandie, mở khoa thần học. Ignatius coi người như một nhân viên dòng Tên chưa có lời khấn. Người lo cho các con xong rồi từ bỏ tất cả mọi chức tước rồi đi La Mã gia nhập dòng Tên năm 1548 và ba năm sau người được thụ phong linh mục. Lễ mở tay của người có rất nhiều người tham dự kéo dài từ  9 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Ignatius gửi người đi giảng ở Bồ Đào Nha. 

Sau khi làm linh mục, người  vẫn sống khiêm nhường như khi làm thầy. Người  đã đi rao giảng Tin Mừng khắp miền Âu châu và nhiều bậc quyền quý đã đến xin người  làm cố vấn. Người  được Hoàng đế Charles Quint trao cho công việc khó khăn là thi hành chúc thư của nhà vua.

Khi ở trong Dòng người  được Cha Bề trên chú ý đặc biệt với nhiều thử thách về lòng trung kiên và khiêm nhượng của ngài. Người  phải làm mọi công việc như những người khác nhiều khi còn nặng nề hơn những đồng bạn nhưng người  luôn tỏ ra vui mừng và không hề trách móc.

Từng là một Phó vương bây giờ người  phải giúp nấu ăn, rửa chén bát, khiên vác củi đốt và chùi dọn nhà bếp. Mỗi khi dọn ăn cho các linh mục và chủng sinh người  phải cúi đầu và xin các vị tha thứ  những tội lỗi của mình. Tuy vậy người  vẫn vui vẽ và không bao giờ phàn nàn. Nhưng có một lần người đã cảm thấy khó chịu khi một vị bác sĩ đã cúi đầu trước ngài và xưng hô: “Thưa ngài quận công!”

Năm 1565, người được bầu làm Tổng Quyền dòng Tên, người thứ 3 sau thánh Ignatius mở rộng dòng về phía Mỹ Châu. Với tài tổ chức người đã cải tổ lại nhà Dòng và phát triển công cuộc truyền giáo đến tận các vùng xa xôi như Đông Âu cùng Tân thế giới như Florida, Perou và Mexico.

Người qua đời ngày 30 tháng 9 năm 1572 tại Ferrara, Ý Đại Lợi sau những năm làm việc quá sức cực nhọc. Dù rất thành công trong công việc thánh Phanxicô Borgia luôn là người hết sức khiêm nhường. Ngài được tôn kính như vị sáng lập thứ hai của Dòng Tên; thánh tích của người được chuyển về nhà thờ của dòng Tên ở Madrid, Tây Ban Nha năm 1901. Đức Giáo Hoàng Gregory XV đã tôn phong Chân Phước cho người ngày 23 tháng 11 năm 1624 và 100 năm sau khi người qua đời Đức Giáo Hoàng Clement X đã nâng người lên hàng hiển thánh ngày 20 tháng 6 năm 1670. Năm 1934, thánh nhân được chọn làm quan thầy Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.

(Trích Điển Ngữ Các Thánh của cố LM Hồng Phúc, CSsR.)