Lễ tấn phong Giám mục phó Vĩnh Long Ðức cha Thomas Nguyễn Văn Tân (15/8/2000)

Ngày lễ Đức Mẹ lên trời 15/8/2000, giáo phận Vĩnh Long đã hân hoan mừng một lúc 3 biến cố lớn: Mừng Ngọc Khánh Linh Mục của Đức Cha Giacôbê Nguyễn Văn Mầu, Giám mục chánh toà, mừng ngân Khánh Giám mục của Đức Cha Raphael Nguyễn Văn Diệp, giám mục phó và tấn phong giám mục của cha Thomas Nguyễn Văn Tân.

Thánh lễ tạ ơn của ba biến cố trọng đại này bắt đầu lúc 8h sáng tại nhà thờ chính toà, ngoài 2 giám mục Vĩnh Long có Đức Cha Nicolas Huỳnh Văn Nghi, giáo phận Phan Thiết, Đức Cha Batolomeo Nguyễn Sơn Lâm, giáo phận Thanh Hoá, Đức Cha Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, tổng giáo phận Tp Sài Gòn, các đức cha của các giáo phận Đà Nẵng, Qui Nhơn, Ban Mê Thuột, Nha Trang, Xuân Lộc, Phú Cường, Mỹ Tho, Cần Thơ, Long Xuyên cùng với khoảng 300 linh mục thuộc nhiều giáo phận tham gia đồng tế. 

Các hàng ghế trong nhà thờ chính toà dành cho tu sĩ nam nữ, các thân nhân của các đức cha mừng lễ hôm nay và các đại diện các giáo xứ. Ngoài ra giáo dân còn đứng rất đông chung quanh nhà thờ, đặc biệt ở dưới sàn gầm nhà thờ cũng hiệp dâng thánh lễ qua các màn ảnh truyền hình. 

Đoàn đồng tế tiến vào nhà thờ khi ca đoàn hát bài "Từ ngàn xưa Cha đã yêu con". Sau khi đoàn đồng tế an vị, cộng đoàn lắng nghe thư chúc mừng của Toà thánh: Trước hết là thư chúc mừng của vị đại diện thánh bộ truyền giáo gửi đức cha Giacôbê Nguyễn Văn Mầu nhân dịp mừng 60 năm linh mục 21/9/2000. 

Trong đó có đoạn viết: việc cử hành 3 biến cố vào ngày 15/8/2000 lễ Đức Mẹ lên trời mang nhiêù ý nghĩa và đề ra lời mời gọi hiệp nhất và hiệp thông trong Giáo Hội điạ phương, giữa các vị chủ chăn và dân Thiên Chúa, giữa Giáo Hội điạ phương và Giáo Hội phổ quát, mô phỏng sự hiệp nhất hoàn hảo của Thiên Chúa Ba ngôi và của Đức trinh nữ Maria. Chính trong tình hiệp thông huynh đệ này mà tôi cùng với đức cha cảm tạ hồng ân và ơn lành người đã thực hiện nơi đức cha trong suốt 60 năm linh mục và cách riêng trong 32 năm giám mục Vĩnh Long.

Cuộc cử hành lễ tạ ơn của đức cha trùng với cuộc cử hành giới trẻ thế giới lần thứ 15 tại Roma là dịp quan trọng để cầu nguyện cho giới trẻ thế giới phải rèn luyện cho họ trở nên những người rao giảng Tin Mừng, kiến tạo tình thương, tình huynh đệ, công lý và hoà bình trên thế giới. 

Tiếp theo là điện văn chúc mừng của ĐTC Gioan Phaolô II ngày 8/7/2000 gửi đức cha Raphael Nguyễn Văn Diệp dịp ngân khánh giám mục, trong diện văn ĐTC ca ngợi đức cha đã chu toàn trách vụ giám mục trong suốt 25 năm dài. 

Sau đó, đức cha Nicolas Huỳnh Văn Nghi phó chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam, thay mặt đức Hồng y và các giám mục để mừng các đức cha trong ngaỳ lễ hôm nay.Với đức cha Giacô bê, ngài nói: "Đức cha là vị mục tử hiền lành, người cha khả ái hằng lo lắng xây dựng và duy trì sự hiệp nhất trong giáo phận. Xin Chúa ban cho đức cha luôn khoẻ mạnh để tiếp tục là một trong những người anh của Hội đồng Giám mục, để chúng con nhìn vào đức cha và tiếp tục sứ mệnh Chúa trao phó cho chúng con."

Với đức cha Raphael, "là một người bạn đồng lớp với đức cha, tôi xin thay mặt cho Hội đồng Giám mục Việt Nam chúc mừng đức cha 25 năm giám mục. Là một giám mục khiêm tốn, hiền lành, đức cha đã góp phần cùng với đức cha Giacôbê trong việc hướng dẫn giáo phận trong 25 năm qua. Chúng ta vui mừng được cùng đức cha dâng lễ tạ ơn hôm nay vì những gì Thiên Chúa đã làm qua tay đức cha trong suốt 25 năm qua. Xin Chúa cho đức cha được khoẻ mạnh tiếp tục bằng lời cầu nguyện và việc làm nhất là với tinh thần truyền giáo, đem lại nhiều lợi ích cho giáo phận".

Với đức Tân giám mục, ngài nói: "những lời của ĐTC, của bộ truyền giáo đã nói lên những đức tính tốt đẹp của đức cha để giúp đức cha Giacôbê điều hành, hướng dẫn giáo phận. Xin Thiên Chúa củng cố những đức tính này, ban cho đức cha nhiều ơn Chúa, mang lại kết quả dồi dào cho giáo phận mà trong suốt thời gian linh mục, đức cha đã hết lòng phục vụ thì nay với tư cách giám mục, đức cha sẽ nỗ lực hơn để đem lại lợi ích cho giáo phận và cộng đoàn dân chúa".

Nghi thức tấn phong giám mục được bắt đầu sau bài phúc âm, cộng đoàn cùng hát kinh Chúa Thánh Thần trong lúc đức cha chủ phong và hai đức cha phụ phong tiến lên giữa cung thánh. Vị tân chức trong phẩm phục màu vàng, vóc người nhỏ bé khiêm tốn được 2 linh mục phụ tá dẫn đến trước giám mục đoàn.

Sau đó, linh mục chánh văn phòng và giám mục nhận tông sắc từ tay đức cha chủ phong và tiến ra giảng đài tuyên đọc. Nội dung tông sắc như sau: 

"Gioan Phaolô, giám mục tôi tớ của các tôi tớ Thiên Chúa thân gửi hiền tử Toma Nguyễn Văn Tân, người được trao phó công việc và nhiệm vụ phó giám mục giáo phận Vĩnh Long lời chào và phép lành Toà thánh.Vì hiền đệ khả kính Raphael Nguyễn Văn Diệp, nắm giũ cương vị và quyền giám mục phó giáo phận tại Vĩnh Long, quê hương ngài ròng rã 25 năm, nay ước nguyện rời khỏi nhiệm vụ nặng nề này làm cho đấng bản quyền của giáo phận thiếu sự trợ lực vững chắc để thực hiện các việc tông đồ của giám mục. Vậy tôi không muốn để ngài thiếu giám mục trợ tá và bạn cộng sự trong thời gian lâu dài nên hôm nay tôi nghĩ tới nhu cầu mục vụ và đồng thời vì lợi ích lớn lao hơn của đoàn chiên rất thân mến của giáo phận này.

Thế nên, con thân mến, tôi nghĩ đến con, tôi biết con có lòng đạo đức và trung thành đối với Đức Kitô và Hội thánh, tôi nhận thấy con có sự khôn ngoan trong phán đoán và khả năng thi hành những tác vụ giám mục, bởi vậy tôi lấy quyền Tông toà tuyển chọn và bổ nhiệm con theo giáo luật làm Giám Mục phó đoàn chiên Vĩnh Long đồng thời trao cho con các quyền và đặc ân nhưng cũng đặt trên vai con những gánh nặng và những công việc được liên kết với phẩm chức giám mục với công việc của giám mục phó theo giáo luật.

Con thân mến, trong tôi khi khuyên bảo đoàn con quí mến của giáo phận này hết lòng ưu ái đón nhận con và nghe theo con, tôi cũng cần nhắc bảo con nhớ tới cương vị của con để cố gắng làm sao cho tất cả lòng nhiệt thành của con và những điều con tâm niệm như một linh mục trở thành một sự hướng dẫn hiêụ nghiệm và không ngừng canh tân đoàn chiên rất quí mến này của Chúa Kitô".

Sau khi nghe đọc tông sắc của ĐTC Gioan Phaolô II, mọi người cùng tung hô "Tạ ơn Chúa" 3 lần và vỗ tay vang dội. Trong bài huấn dụ, đức cha chủ phong Giacobê Nguyễn Văn Mầu mời gọi cộng đoàn dân chúa đón nhận vị mục tử Chúa gửi đến cho cộng đoàn, đồng thời cũng căn dặn vị tân chức về những trách nhiệm phải thi hành theo chức vụ. Vị tân chức đón nhận những lời huấn dụ bằng lời hứa biểu lộ quyết tâm của mình. 

Sau đó Đức giám mục chủ phong kêu gọi cộng đoàn cùng khẩn cầu các thánh nam nữ bang trợ cho vị tân chức đang khiêm tốn nằm phủ phục trước bàn thờ. Giây phút trang trọng nhất của nghi thức phong chức là cử chỉ đặt tay và lời nguyện phong chức của Đức giám mục chủ phong cùng các Đức giám mục hiện diện. Các nghi thức tiếp theo gồm có việc xức dầu thánh trên đầu là dấu chỉ ơn Chúa Thánh Thần xuống trên tân chức, việc trao sách Phúc âm nói lên nhiệm vụ giảng dạy của chủ chăn, nhẫn là tượng trưng giao ước giữa mục tử và đoàn chiên, mũ giám mục phản ánh vinh quang Thiên Chúa ban cho vị mục tử. Tân chức đón nhận mũ cũng là đón nhận trách nhiệm mà trách nhiệm chính là triều thiên vinh quang của người mục tử . Dấu chỉ cuối cùng là gậy giám mục, biểu hiệu của chủ chăn, chỗ nương tựa của đoàn chiên. Nghi thức tấn phong giám mục kết thúc bằng cử chỉ hôn bình an giữa Tân giám mục với vị giám mục chủ phong và các giám mục hiện diện. 

Kể từ lúc này vị Tân giám mục chính thức là thành viên của Giám mục đoàn, chia sẻ vai trò hướng dẫn đời sống đức tin của đoàn chiên Chúa. Sau lời nguyện hiệp lễ, vị giám mục phụ phong hướng dẫn vị tân giám mục đi ban phép lành đầu tay cho cộng đoàn để đáp lại tâm tình yêu thương, kính trọng của cộng đoàn. 

Trước khi kết thúc thánh lễ, linh mục niên trưởng cộng đoàn thay mặt cộng đoàn dân chúa giáo phận dâng lời chúc mừng ba đức cha. Trong đó ngài nhấn mạnh đến hồng ân mà Thiên Chúa quan phòng ban cho giáo phận qua đức cha Giacobê với 60 năm linh mục và 32 năm giám mục giữa bao thăng trầm nhờ đời sống cương nghị, sâu đậm tình nghĩa, ứng xử hài hoà đã giúp giáo phận vượt qua nhiều thử thách. Hồng ân Thiên Chúa ban cho giáo phận qua đức cha Raphael cách đây 25 năm, trong mọi vui buồn, đức cha luôn là ngừoi tận tụy, hy sinh lắng nghe chia sẻ, luôn tỉnh thức và cầu nguyện là lý tưởng mà mọi người nhận thấy trong cuộc đời đức cha. Chính vì thế, đức cha đã tỏ ra nhẫn nhục, chịu đựng phi thường. Hồng ân Chúa còn ban tràn trề cho giáo phận qua việc chúa tuyển chọn và ban chức vị cao quí cho vị Tân giám mục. Trong suốt những năm qua, đức tân giám mục đã đồng hành với giáo phận nay trong cương vị mới, đức cha đã chọn khẩu hiệu: "Hãy bước đi trong lòng mến" hẳn đức cha cũng đang mời gọi mọi người cùng đức cha tiến bước trong yêu thương về Nước Trời. Xin Thiên Chúa ban muôn ơn lành và nâng đỡ đức cha trong trách nhiệm mới. Sau mỗi lời chúc mừng, một tu sĩ dẫn một em thiếu nhi lên dâng 1 lẵng hoa tươi thắm trong tiếng vỗ tay phấn khởi. 

Cuối cùng, đức Tân giám mục ngỏ lời cám ơn đức cha Giacôbê, đức cha Raphael, đức hồng y, các đức cha trong Hội đồng Giám mục Việt Nam, các linh mục, tu sĩ nam nữ và giáo dân. Ngài nói: "Như cây cầu Mỹ thuận nối hai bờ sông Cửu Long, hy vọng bầu khí Năm Thánh và đại lễ hôm nay cũng nối kết mọi người hiệp thông trong tình yêu Chúa Thánh Thần". 

Thánh lễ tạ ơn kết thúc trong bài tạ ơn Te Deum với cung giọng bình ca vẳng lên không gian cao vút của nhà thờ chính toà Vĩnh Long như khởi điểm cho những niềm hy vọng mới của giáo phận sau này.

Đức tân giám mục Toma Nguyễn văn Tân sinh 1943 tại Đại Phước, Càng Long, Trà Vinh, thuộc họ đạo Bải Xan. Ngài vào tiểu chủng viện Vĩnh Long năm 1953. Sau đó, học triết học và thần học tại Giáo Hoàng học viện Thánh PIO X Đà Lạt năm 1961 đến 1970. Ngài được thụ phong linh mục ngày 21.12.1969 tại nhà thờ Chánh tòa Vĩnh Long.Ngài đã du học Rôma từ năm 1971 đến năm 1974 tại Đại học Giáo Hoàng Gregoriana và tốt nghiệp Tiến sĩ Thần Học. Ngài là giáo sư Đại Chủng viện Vĩnh Long từ tháng 3.1974. Giáo sư Đại Chủng viện Thánh Quí, Cái Răng, Cần Thơ từ cuối năm 1988 đến nay. 

Giáo phận Vĩnh Long thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long được thành lập từ năm 1938. Hiện nay, giáo phận có khoảng 170,000 người Công Giáo, 84 giáo xứ và 125 họ lẻ, 152 linh mục, 43 tu sĩ nam, 350 nữ tu và 65 dòng tu. Điạ bàn của Giáo phận có tổng diện tích khoảng 7,221 cây số vuông với tổng dân số khoảng 3.5 triệu người. Gồm có tỉnh Bến Tre, Vỉnh Long, Trà Vinh và một phần của tỉnh Đồng Tháp.

(Theo Radio Veritas Asia, Philippines)