Thành lập: được tách từ giáo phận Qui Nhơn ngày 05/7/1957 qua Sắc Chỉ "Crescit Laetissimo" của Đức Pius XII và ngày 24/11/1960 được nâng lên giáo phận chính toà. 

Số Giáo Hạt và Giáo Xứ : Số giáo hạt 3 - giáo xứ 80 - giáo họ 20 và giáo điểm 78 với tổng số giáo dân: 200,000 trong dó có khoảng 7.000 giáo dân là người dân tộc thiểu số. Số giáo dân trong giáo phận chiếm tỷ lệ khoảng 11,5% dân số của 2 tỉnh Khánh Hoà và Ninh Thuận.

Địa lý hành chính : gồm hai tỉnh Khánh Hoà và Ninh Thuận và huyện Khánh Dương thuộc tỉnh Daklak, Tây Nguyên, diện tích tổng quát 9.500 Km2. Giáo phận Nha Trang chạy dọc theo duyên hải với dân số 1.165.000 Phần lớn là người Kinh; ngoài ra còn có các sắc tộc: Hoa, Ra Glai, Trin, Êđê, Tày, Nùng, Mường, Thái, Đan Hạ, H’mông... đa số sống bằng nghề đánh bắt hải sản, nuôi thủy sản, làm muối và nghề nông, trồng trọt.

Khánh Hoà và Ninh Thuận là những đồng bằng duyên hải hẹp do bị dãy Trường Sơn nằm theo thế hoành sơn đâm ra biển cắt đứt với các đồng bằng duyên hải khác; núi Đèo Cả (407m) chia Khánh Hoà với Phú Yên; núi Cà Ná (339m) chia Ninh Thuận với Bình Thuận. Nằm theo thế liên sơn, dãy Trường Sơn như bức tường ngăn Khánh Hoà, Ninh Thuận với cao nguyên Đăklăk và cao nguyên Lâm Viên.Tại Khánh Hoà: theo thế hoành sơn, các dãy núi còn chia tỉnh ra nhiều đồng bằng nhỏ khác như núi Núi Rọ Tượng với đèo Rọ Tượng cắt Ninh Hoà và Phú Hữu - Lương Sơn; núi Hòn Khô (324m) với đèo Rù Rì cắt Phú Hữu - Lương Sơn với Nha Trang… Theo thế liên sơn, dãy Vọng Phu ở Tây Bắc Khánh Hoà (2.051m, nay thuộc Đăklăk) chia hai nhánh: một nhánh theo hướng Đông đổ ra biển tại Đèo Cả, có Hòn Giữ (1.264m), Hòn Ngang (1.128m), Hòn Giút (1.127m); một nhánh hướng về phía có Hòn Giữ (964m), Hòn Bà (1.339).

Tại Ninh Thuận có hai hệ thống núi bao bọc theo thế liên sơn: phía Tây và phía Bắc có các núi cao nguyên Lâm Viên (Nam Trường Sơn); phía Nam các núi thuộc cao nguyên Di Linh theo thế hoành sơn đổ ra biển phía mũi Dinh và thấp dần. Hai hệ thống núi này bọc Ninh Thuận theo hình bán cung. Phía Bắc và phía Tây có các núi: Gia Rích (1.623), Hòn Chàm (1.987m), núi Chuan (1.657m), núi Kanan (1.515m). Phía Nam các núi thấp hơn như núi Đá Bạc (664m), núi Cà Ná (339m), Hòn Mây (220m).

Khánh Hoà và Ninh Thuận là những đồng bằng duyên hải hẹp do bị kẹp giữa dãy Trường Sơn và biển Đông Hải, nên không có sông nào lớn. Khánh Hoà có 2 con sông chính là sông Cái và sông Dinh. Sông Cái còn gọi là sông Nha Trang hay sông Phú Lộc, dài chừng 60km. Sông Dinh, còn gọi là sông Vĩnh Phú hay sông Ninh Hoà, dài chừng 60km. Ninh Thuận chỉ có môỉt con sông đáng kể: sông Dinh. Sông Dinh, còn gọi là sông Cái hay sông Phan Rang, dài khoảng 100km.